Soru: Sarfe, Tafra, Cüzi la yetecezza, big bang ve katastrof teorileri hakkında bilgi verebilir misiniz?
Teorileri konu alan bir kaynak eser var mı? (2020)

el Cevab: Bu nazariyelerin hepsini derli toplu bir yerde bulamazsınız. Ama Kelam kavramları üzerine yazılan eserlerde örneğin;

شرح المصطلحات الكلامية - مجمع البحوث الإسلامية

ve Istılahat el Funun Tehanevi de ve Amidinin klam ıstılahları üzerine olan eserinde bulabilirsiniz.

Sarfe Teorisi: Bu eserlerin dışında bu sarfe teorisi mutezile ile eşarilerin arasında tartışılan bir konudur. 
Özü şudur; Araplar Kuran’ın benzerini getirecek derecede Arapça edebiyat bilgisine sahipler miydi değil miydi. Eğer sahiplerse neden Kuran’a mesil bir metin yazamadılar eğer sahip değillerse o zaman Kuranda geçen onun ayetlerinin benzeri bir sure ya da üç ayet getirsinler şeklindeki ayet teklifi ma la yutak kabilinden olmaz mı vs. konusudur.

Vesbe teorisi: en Nazzama ait bir teoridir. Mahmud Ebu Ridenin İbrahim b Seyyar en Nazzam isimli eserinde yazdıklarını ve kaynak olarak kullandığı eserleri incelemelisiniz.

Cüz'u la yetecezze: (parçalandığında yok olan en küçük madde parçacığı) teorisi bir felsefe ve kelam teorisidir. Alemin yoktan var edildiğini ve hadis (mahluk) olduğunu ispat yöntemleri sırasında kullanılan bir kavramdır. Hemen hemen bütün kelam kitaplarının mukaddimat bölümlerinde ve hikmet kitaplarının Allah’ın varlığının ispatı bölümlerinde bulabilirsiniz.

Bing bang teorisi: hakkında Türkçe ve Arapça da çok sayıda eser vardır. Alemin büyük bir patlamayla var olduğu ana temasını savunan bir nazariyedir.
Katastrof teorisini bilmiyorum. Muhtemelen felsefi bir teori olabilir. Felsefe lügatlarına bakmak lazımdır.

Kelam nazariyeleri hakkında bir müstakil eser bilmiyorum. Bu tür bir eser yazabilmek için çok iyi bir kelamcı olmak gerekir. Ama kelam ve felsefe kitapları ve ıstılahları üzerine matbu eserlerden faydalanmalısınız.
Çalışmalarınızın karalamalarını okumak isterim.

Ek: Katastrof teorisi özetle şudur;
Katastrof teorisi,
Cuvier tarafından savunulan bu teoriye göre, yeryüzü tarihi boyunca, birçok tabiî yıkım çeşitli bölgelerde yaşayan canlı varlıkları yok eder. Bu bölgelerde hayatın yeniden başlaması, başka bölgelerden canlıların buralara gelmeleriyle olur.
Marksizm katastrof teorisi kavramını toplumsal olaylara da uygulamıştır,