Soru: Ramazanda Mekke ve Medine deki mescidlerde cemaatle teravih ve vitir namazı kıldıktan sonra gece teheccüd kılınır mı? 
Teheccüd kılmak için illa uyuyup uyanmak mı gerekir?

el Cevab:
Uyumadan da teheccüd kılmak caizdir. Teravih ve vitr den sonra kılınır

Mülahaza: Ayşe Yüksel
Uyumadan kılınan gece namazı olmuyor mu?

el Cevab:
Yatsı namazından sonra uyuyup kalkıldıktan sonra kılınan nafile namaza teheccüd yatsı namazından sonra uyumadan gecenin ilerleyen saatlerinde kılınan nafile namazına gece namazı denilir doğrudur. Teheccüd namazı gece namazı ayrımı bir "istilah"tır.
Gece namazı olması itibarıyla, bir Müslümanın teravihi kıldıktan sonra uyumaya fırsat bulamadan teheccüd namazı kılınan camilerdeki teheccüd namazına iştirak etmesi caizdir.
Soruyu Haremeyn de bulunan öğrenci veya umrecilerin orada kılınan teheccüde iştirak edip etmemeleri açısından cevapladım. Uyumadan teheccüde iştirak edip teheccüd kılmaları caizdir.
Ülkemizde teheccüd kılnan mescidlere uyumaya fırsat bulmadan da iştirak yine caizdir.
Fukhi kavramlarımıza ve ibadetlerimizin adlarına gösterdiğiniz hassasiyet mutluluk verici.
Ayetteki gibi; 

إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ

Mülahaza: Bahattin Doğan
Uyumadan teheccüd namazı kılınmaz.

el Cevab: Durumu yanlış değerlendiriyorsunuz.
Uyumadan da teheccüd kılınır. Teheccüd geceleyin gecenin son kısmında gece yarısından imsak vaktine kadar olan zamanda kılınan nafile namazdır. Bu nafile namazın ecri çoktur. Efendimiz bu vakitte namaz kılmakla emredilmiş ve ona farz kılınmıştır. Ümmetine ise en çok ecir getiren nafilelerden kılınmıştır.
Bu vakitte kılınan namaza; uyuyup ya da az istirahat edip (istirahat; abdest bozulmayacak şekilde bile olabilir) kalkıldığında bu namazın ecri elde edilir.
Bu incelik sebebiyle geceleyin uyumaya imkan bulmadan teheccüd vakti gelse ve kılsanız ya da cemaate uysanız bu vaktin namazının ecrini alırsınız.
Soru uyumadan Haremeyn deki cemaatle kılınan teheccüde iştirak etmek caiz midir şeklinde sorulmuştur. Ama soruyu soran bu noktayı sorusunda vurgulamamış olduğundan bunca laf edilmiş oldu.

Mülahaza: Osman çoban
Hala ısrarla teheccüd uyumadan olur diyorsunuz. Teheccüdün manası uyuyup uyanma anlamına geliyor. Teheccüdün fazileti uykudan uyanmanın zor olduğundan dolayı fazileti çoktur. Lütfen araştırınız. 2 namaz vardır biri gece namazı diğeri teheccüd namazı. Kişi uyumadan kılarsa buna gece namazı denir. Uyuyup uyandıktan sonra kıldığı teheccüd namazıdır. İsra suresi 79. ayeti kerimede gecenin bir vaktinde kalkıp kendine mahsus nâfile bir ibadet olarak da namaz kıl ki, rabbin seni övülmüş bir makama yükseltsin buyuruyor rabbimiz. Bu ayeti kerime ile efendimize teheccüdün farz olduğunu söyler alimlerimiz. Tefsirinde ise kalkıp namaz kıl ayetini tefsir alimlerimiz geceleyin uykudan uyanıp namaz kıl diye tefsir etmişlerdir.. vesselam..

el Cevab: Siz teheccüdü teheccüd yapan şeyin uyuyup uyandıktan sonra kılınması olduğunu iddia ediyorsunuz.
Bu yanlıştır. Teheccüd gece namazıdır. Asıl olan gecenin son kısmında kılınmasıdır. Lugavi açıdan da uygulama açısından da nafile olması, gecenin belirli bir vaktinde kılınması en efdal nafilelereden olmasının asıl unsurudur.
Uyuyup uyanıp kılmazsanız namazınız teheccüd olmaz lafı sizin lafınızdır.
Uyumadan da bu vakitte namaza kalkılıp bu namaz teheccüd kılınsa bu namaz kılınmış olacaktır da benim lafımdır. 

Ek:
Teheccüd kelimesinin kökeni ve Arapçadaki türetildiği mana: hecede den humasi (beşli) teheccededir. Geceleyin namaz kılmak uyumak ve uyuduktan sonra uyanıp namaz kılmak manalarına gelir. Geceleri ibadetle ihya etmek, uyanmak ve ibadet etmek manalarına gelir.

المعجم: المعجم الوسيط
تَهَجَّدَ
[هـ ج د]. (فعل: خماسي لازم متعد). تَهَجَّدْتُ، أتَهَجَّدُ، تَهَجَّدْ، مصدر تَهَجُّدٌ.
1. :-تَهَجَّدَ النَّاسِكُ فِي لَيْلِهِ :- : صَلَّى أثْنَاءَ الليْلِ. :-يَصُومُ وَيَحُجُّ وَيَتَهَجَّدُ الليْلَ وَيَبْتَهِلُ إلَى اللهِ :- (أ. أمين).
2. :-يَتَهجَّدُ الليَالِيَ :- : يَسْهَرُ.
3. :-تَهَجَّدَ مُبَكِّراً واسْتَيْقَظَ مُبَكِّراً :- : نَامَ لَيْلاً.

Efendimiz gece namazına övgüde bulunmuştur.
Ebu Hureyre (ra)dan;
Peygamber efendimiz; ramazandan sonra en efdal olan oruç muharrem orucu, farzlardan sonraki en efdal namaz gece namazıdır, buyurdular. [Muslim es Sahih h no: 1163]

عن أبي هريرة رضي الله عنه ؛ قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : "أفضل الصيام بعد رمضان شهر الله المحرم ، وأفضل الصلاة بعد الفريضة صلاة الليل

Bu hadisteki gece namazı teheccüd namazıdır. Efendimiz uyuyup uyanılma tarafını değil bu vakitlerde Allah’a nafile ibadet edilmesini en efdal amel olarak övmüştür.
Olayın bu tarafını dikkate almalısınız.

Mülahaza: Osman Çoban youtuban dinleyin cevat hocayı. Tıklayınız;
 
el Cevab: Cevat Akşit hoca değerli bir insandır hayrı hasenatı çoktur. Burada yazdıklarımı kendisine okusanız anlardı.
Siz teheccüd namazı konusunda yaygın kullanıma ve herkesçe bilinen ezberlenmiş kavrama bağlı olarak kıyas edip uyuduktan sonra uyanıp kılınmazsa namaz teheccüd olmaz gece namazı olur diyorsunuz.
Ben size teheccüdün aslında gece namazı olduğunu ve dahi teheccüdün ancak uyuyup uyanıldığında teheccüd olacağı vehminizin tarife kıyasla aklınızın ürettiği önerme olduğunu ifade etmeye çalışıyorum.
Size lugavi açıdan da ıstılahi açıdan da teheccede fiilinin kullanıldığı manaları da ifade ettim. Efendimizin kullanımında teheccüde gece namazı da denildiğini ifade ettim.
Ama nafile.
Teheccüdü illa da uyuyup uyanıp kılmak fazilettir diyorsunuz.
Uyumak ihtiyaç içindir. Uyumamak daha faziletlidir.
İmam Ebu Hanife ömrü boyunca yatsı abdestiyle sabah namazını kılmayı önemsemiştir. Ve yapmıştır.
Hiçbir salih insandan uyumak erdemdir diye bir laf duymadım. Ama uyumadan teheccüd kılamazsınız da duymadım. Okumadım.
Efendimizin yatsı namazını kılınca küçük ölüm olan uykuya varmadan önce kimseyle konuşmadığını hatırlatırım. Uyku ihtiyaç varsa yapılan bir fiildir. Teheccüdün olmazsa olmazı değildir benim lafım.
İlla da uyumak gerekir de sizin ve Cevat Akşit beyin lafı.
Uyuyup kalan niyetinin ecrini alır diyeceksiniz. Ben de uyumadan ilim tahsili vs. ile meşgul olup vakti gelince teheccüd kılmak daha ecirlidir diyeceğim.
Gecenin üçte birlik kısmı geldiğinde dua eden var mı icabet edeyim hadisi de uyku şartı ile ele alınır mı diyorsunuz acaba.
Aynı uyuma şartını geceleri Allah’ı zikredenleri öven ayetlere ve hadislere de mi uyguluyorsunuz.
Subhanallah…
Uyuyup da uyanınca gecenin son ve en faziletli kısmında kılınan nafile namaza teheccüd denilir. Tarifinden hareketle gecenin aynı vaktinde uyumadan kaim olup kılınan namaza teheccüd denmez deyip o kılınan namazdan teheccüd sevabı alınmaz diyorsanız mukabare etmiş olursunuz.
İkisi de aynı ecirdedir derseniz doğruyu itiraf etmiş olursunuz.
Ve sünnetteki gece namazı tanımına uygun konuşmuş olursunuz.
Uyumadan teheccüd kılınmaz dediğiniz de ise hem lugavi açıdan hem teheccüdü öven ilgili hadislere uygun konuşmamış " kılınmaz" tahakkümünüzle tanımın konuluş gayesini ihlal etmiş olursunuz.

Teheccüdün Vakti 

Teheccüd Namazının Hükmü

Nafile Namazların Cemaatle Kılınması

Nafile Namazlar, Kuşluk Duha Evvabin Teheccüd Namazları