Soru: Zuhr-i âhir namazı hakkında bilgi verir misiniz? Ne zaman çıkmıştır?

el Cevab:
Bu soru daha önce cevaplanmıştır.
Cuma namazı meşru kılınmadan evvel cuma günleri cuma vaktinde öğle namazı kılınırdı. Bu namaz namazın farz kılınmasından beri vardır.
Cuma namazı farz kılındıktan sonra cumaya yetişemeyen ya da cuma şartları oluşmayan yerlerde yaşadığı için cuma kılamayanlar öğle namazı kılıyorlardı.
-Günümüzde de cuma namazından sonra kılınmasında ulemanın fetvası doğrultusunda hareket edilemelidir. Özellikle islami kurallara göre yönetilmeyen ülkelerde.
Linke tıklayınız.

Mülahaza :Adnan Yücesoy
Zuhri ahir peygamberde sahabede tabiinde yok bir sonrada yok sonradan uydurulmuş bir namazdır. Ben kılmıyorum. Örneğimiz Resulullah’tır. Başka biri değil.

el Cevab: Sahabe tabiin döneminde yok ne demektir. "Çok bilmiş modernist ilahiyatçıların" nitelemesini tekrar ediyorsunuz.
 
Namazın meşruiyetinden beri zuhr öğle namazı kılınmaktadır.
Zuhr öğle, ahir de son demektir. Son öğle namazı manasına gelen namaz, cumaya yetişemeyenler tarafından, cuma cemaatinin oluşmadığı yerlerde bulunan Müslümanlar tarafından kılına gelmiştir. Asrı saadette badiye de oturan Müslümanlar cuma günü vaktin namazı olan öğle namazını kılarlardı.
Hilafetin Atatürk tarafından kaldırılmasını müteakip Hanefi fukahasının halifenin iznine bağlıdır dediği cuma namazında halifelik makamı olmadığından nasıl kılınacağı sorunu oluştu.
Laik devlet ya da halifesiz Müslümanlar üzerinde İslama göre olmayan yönetim ve yönetimin başının emir tayin etme yetkisi olmadığından problem büyüdü.
Yeni devlet modeli cumaları yasaklamayınca camileri kontrol altında tutma eğiliminde olan dönemin hükümeti eski imamların namaz kıldırmasına izin verince halifenin izni şartının olmaması problemini o dönem Müslüman alimleri eskiden beri bilinen cuma şartları oluşmadığında ya da yeterli cemaat olmadığında öğle namazı kılınır fetvasını bu olaya tatbik edip son öğle namazı kılınsın şeklinde fetva verdiler.
İslamda halife seçimi farz olduğundan halifeye itaat Allaha itaate olduğundan bu endişeyi taşıyorlardı.
Laik devletin açtığı dini kültür eğitimi veren fakültelerin içinden yetişen akademisyen neslin 12 Eylülde diyaneti darbecilerin açık desteğiyle ele geçirmelerinden sonra anlamda devlet olmadığı, halifeliğin ilk dönemdeki bir yönetim modeli olduğu demokrasinin islama uygun bir model olduğu ve islamın bazı hükümlerinin tarihsel sürecini tamamladığını iddia eden bu akademisyenler diyanetin kürsülerinden ve din dersleri ve benzer platformlardan İslamda din devleti yoktur esaslı yeni bir islami model anlatmaya başladılar. İşte bu modelin söyleminden biri de hadislerin inkarı şeri ahkamın bu dönemde uygulanamayacağı vs laflardır. Günümüzde de hala aynı düşünce sahipleri kamuoyuna hakimdir. Zuhru ahir yoktur söylemi de onların söylemlerinden biridir. Hemen hemen onların öğrencileri ağızlarını doldurarak büyük bir hurafeyi tespit etmiş gibi genleşe genleşe bu cahalet içeren lafı söylemektedirler.

Mülahaza: Adnan yücesoy
Resulullahdan örnek göster
 
el Cevab: Peygamberimiz Mekke’deyken Medine de hicret edenlere cuma namazı kılmaları izni ve emri vermişti. Bu islam yönetiminde ve islami olmayan yönetimdeki ilk farklı uygulamadır. Efendimiz cuma kılmazken Medine ehli cuma kıldılar.
Efendimiz hicret edince daha yoldayken Medine yakınlarında ilk cumasını kıldı.
-Aynı gün hem cuma hem de bayram namazı tesadüf ettiğinde bayram namazını kılanlara cumaya gelmeme ve o vakitte öğle namazı kılma iznini efendimizin vermesi ile ilgili hadisleri inceleyiniz.
Badiye de yaşayan ve Medine’ye gelmekte zorlanan badiye ehlinin cuma yerine son öğle namazını kıldığına dair rivayetleri inceleyiniz.
Bu dört ayrı başlığın yanı sıra özür sebebiyle hastalık sebebiyle hava muhalefeti sebebiyle cumaya şehre gelemeyenlerin son öğle namazını kılması olaylarıyla alakalı rivayetleri inceleyiniz.
Bunları ahkam hadisleirini toplayan, Tahavinin Meanil Asar ve Şerhi Meanil Asar’ında
Zeylai’nin Nasbur Raye’sinde, İbn Hacer’in Buluğul Meram ve el Matalibul Aliye isimli eserlerin de ve Şevkani’nin Neylul Evtar’ında kolaylıkla cuma namazı babında bulabilirsiniz. Siyret ve tarih kitaplarında da sahabe döneminde cumaya gelemeyenlerin ne yaptıklarını okuyabilirsiniz fıkıh bablarında cuma kılamayanın ne yapacağı ve cumaya yetişemeyenlerin ne yapacaklarını ve bunların delillerini incelerseniz dediklerimin delili olarak yeterli olacaktır.
Bunları yapamıyorsanız. Ben size rivayetlerin Arapçalarını buraya toplayıp veririm. Okursunuz.

Mülahaza: Adnan Yücesoy
Peygamber böyle bir namaz kılmış mı örneğiyle delillendirin. Kılmışsa eyvallah kulmamışsa siz kendinizi düzeltin.

Mülahaza: Ercan Ahmed Demirkan 
Zavallı namaz kılmaktan bu kadar usandıysan kendine başka bir rab başka bir peygamber bul biz namaz kılmak için sağa sola bakmayız yarın mahşerde teraziyi nasıl hasenatla dolduracağız onun derdindeyiz.

el Cevab: Adnan yücesoy
1- Peygamberimiz Mekke’de cuma kılmazken Medine ehli cuma kıldılar.

Delil olma açısı: Efenmizin Mekke’de öğle namazı kıldığı ama Medine’ye hicret edenleri cuma kılmakla emrettiği efendimizin cumaya gidemediğinde öğle namazı kıldığını ifade eder.

2- Efendimiz hicret edince daha yoldayken Medine yakınlarında ilk cumasını kıldı.

Delil olma açısı: Mekke de iken namaz cuma kılmazken yoldayken cuma kılmazken Medine’ye ulaşınca cumayı kılması hem cumanın islam yurdunda ya da hürriyet varsa kılınacağına hem de efendimizin cuma saatinde Medine’ye varmadan öğle kıldığını ama Medine’ye varınca cuma kıldığına delildir.

3- Aynı gün hem cuma hem de bayram namazı tesadüf ettiğinde bayram namazını kılanlara cumaya gelmeme ve o vakitte öğle namazı kılma iznini efendimizin vermesi ile ilgili hadisleri inceleyiniz.

Delil olma açısı: Cuma namazı öğle namazının vaktinde kılınır. Havanın biraz serinlemesinden sonra da kılınabilir. Bu yere gelemeyenler ise ya da cumaya gelipte yetişemeyenler ise öğle namazını kılar. Bkz. [1]

عن النبي عن: أبي هريرة وابن عمر
- مَن أدرك الرُّكوعَ من الرَّكعةِ الأخيرةِ يومَ الجمعةِ فليُضِف إليها أُخرَى ، ومَن لم يُدرك الرُّكوعَ من الرَّكعةِ الأخيرةِ فليصلِّ الظُّهرَ أربعًا

Yani hadis cuma namazını kılamayanın öğle namazını yani fıkhi adıyla son öğle namazını kılacağı emretmektedir.
- Cuma namazının üzerinde şüphe olması durumunda da İslam fakihleri son öğle namazının kılınmasını fetvaya bağlamışlardır.
Sahabenin fakihlerinden İbn Mesud (ra) da cuma kılamayanın 4 rekat öğlenin farzını kılacağını fetvaya bağlamıştır.

4- Badiye de yaşayan ve Medine’ye gelmekte zorlanan Badiye ehlinin cuma yerine son öğle namazını kıldığına dair rivayetleri inceleyiniz.

Delil olma açısı: Cuma cemaati yapılan yerlerde oturanların varlığı tartışılmaz bir durumdur. Bu insanların cumayı kılamadıklarında öğle namazı kılmaları gereği ayetlerle sabit olduğundan cuma kılamayanlar öğleyi kılar.

5-Cumaya iki rekata yetişemeyen İbn Mesud’un rivayetine göre öğle namazı 4 rekat olarak kılar. İkinci rekatın rükusundan kalkmadan imama uymayan cumhura göre öğle namazını kılar. İmam Muhammed’e göre de benzer hüküm vardır.

6- Hastalık ya da afet ya da düşman korkusu ya da emniyet sebebiyle cuma mescide gelemeyen ya da ezan sesini duyamayacak kadar uzakta oturan cumaya yetişemezse öğle namazını kılar. Bkz. [2]

عن جابر رضي الله عنه ، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : " من كان يؤمن بالله واليوم الآخر ، فعليه الجمعة يوم الجمعة ، إلا مريض ، أو مسافر ، أو امرأة ، أو صبي ، أو مملوك . فمن استغنى بلهو أو تجارة استغنى الله عنه ، والله غني حميد "

Delil olma açısı:
Cuma kılamayanlar son öğle namazını kılmak mükellefiyetindedirler. Bu durum anlaşılırsa bir sebeple cuması şüpheli hale gelenler son öğle namazının farzını ve sünnetlerini eda ederler. Zira öğlenin farziyeti devam etmektedir. Abdestsiz olduğunu sonradan anlayan cuma geçtiği için ancak öğle namazını kılacaktır.
Bütün bunlardan asrı saadette cuma kılamayanların ya da yetişemeyenlerin ya da cumaya gidemeyenlerin son öğle namazını kıldıkları anlaşılır.
Günümüzdeki cuma namazlarının halifenin izni ne sahip olmaması, bir şehirde birden fazla yerde kılınıyor olması, ücret karşılığı namaz kıldıran imamların varlığı gibi sebeplerle şüpheli hale gelmiş olmasından dolayı ihtiyaten son öğle namazı kılınmalıdır.
Cumanın sıhhatinde şüphe olmasaydı öğle namazının kılınmasına gerek olmazdı. Bu da unutulmamalıdır.

Mülahaza: Adnan Yücesoy
Yazdığın alimlerin yaşadığı tarihe bak. Onlar Buhari Müslim gibi hadis toplayıcıları değil. Temel teşkil eden hadis alimlerinin hadislerinden örnek ver.
Hem cumayı kılıp hem de zührü ahır kıldı mı bunu soruyorum. Ve bunun örneğini istiyorum onun bunun yorumunu değil.
 
el Cevab: Baştan beri söylediğim cuma namazının yanı sıra son öğle namazının kılınması cumanın sıhhatinde şüphe olması esasına dayandırılmaktadır.
Efendimiz döneminden sahabe döneminden naklettiğim olaylar Cabir (ra) İbn Mesud (ra) ve Ebu Hureyre (ra) ve İbn Ömer (ra) dan nakledilen hadislerdir.
Bu hadislerden edinilen fayda namaza yetişilemediğinde öğlenin kılınması
Namazın teşehhüdüne yetişilebildiyse öğlenin farzının kılınması ikinci rekatine yetişildiyse öğlenin kılınmasının emredilmesine kıyas edilen namazın halife ya da vekili tarafından verilmiş izinle kılınmadığı sebebiyle ortaya çıkan sıhhati hakkındaki şüphe sebebiyle ihtiyaten öğlenin farzının kılınmasıdır.

Mülahaza: Adnan Yücesoy
Şüphe neden var sahabede bu şüphe yok muydu Şam’da olan başka yerlerde olan sahabe neden zuhrü ahır kılıp bize örnek olmadılar. Kimse Resül’de olmayan bir şeyi din diye dayatmasın.
 
el Cevab: Peki. Cuma namazına ikinci rekatte yetişen adam cuma namazının yanı sıra öğle namazını kılmalıdır hadisini gördüğünüz halde sahabe yapmadı ihtiyat falan yok diyorsanız.
Ve ısrarla hilafeti kaldıran şahsın verdiği izinle cuma kılınması şüpheli hale gelir bu sebeple öğleyi kılalım diyenleri "resul" dediğiniz yapmadığını söylediğiniz ile cevaplıyorsanız. Yazdıklarımı anlamak istemiyorsunuz demektir.

[1]   İbn el Mulakkın, el Bedrul Munir IV.496; Abdurrezzak, el Musannef H no: 4477; İbn Ebi Şeybe Musannef II.37; el Beyhaki es Sünen III. 204
[2] ed Darekutni es Sünen II.3