Künyesi : | Lakabı : Hacı Halife, Hacı Kalfa |
Tabakası : 17.Yüzyıl | E-Posta : |
D.Yeri : İstanbul | D.Tarihi : |
Ö.Yeri : İstanbul | Ö.Tarihi : 06.10.1657 |
Görevi : Muhasebeci,Osmanlı Müellifi,Tarihçi | Uzm.Alanı : Astronomi,Coğrafya Bilgini,Tarih |
Görev Aldığı Kurumlar : | Mezuniyet : |
Bildiği Diller : Fransızca | Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak : |
Ekleyen : Nurgül Çepni/2009-11-17 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Kâtib Çelebi “Hacı Halife”
1609 yılında İstanbul’da doğdu.
Abdullah Efendi adında bir Osmanlı askerinin oğludur.
Asıl adı Mustafa’dır, Doğu`da Hacı Halife, Batı`da ise Hacı Kalfa adıyla da tanınır.
14 yaşına kadar özel eğitim gören Kâtib Çelebi, 1623`te Anadolu Muhasebesi Kalemi`ne girdi.
IV. Murad Dönemi`nde (1624-1640) girişilen Doğu Seferlerine kâtib olarak katıldı.
1635`te İstanbul`a dönerek kendisini tümüyle okuyup yazmaya verdi.
Dönemin ünlü bilginlerinin derslerine katılarak medrese öğrenimindeki eksikliklerini giderdi.
Tarihten tıpa, coğrafyadan astronomiye kadar geniş bir ilgi alanı olan Kâtib Çelebi`nin aynı zamanda zengin bir kitaplığı da vardı.
Osmanlı alimleri arasında zaman itibariyle eskilerin sonu ve yenilerin reisi sayılmıştır.
1645`te sırası geldiği halde yükselemediği için kalemdeki görevinden ayrıldı.
Ancak 1648`de Takvimü`t-Tevarih adlı yapıtı dolayısıyla Şeyhülislam Abdürrahim Efendi aracılığıyla kalemde ikinci halifeliğe getirildi.
Bundan sonra da öğrenme ve öğretme yolundaki çabalarını sürdüren Kâtib Çelebi peşpeşe yapıtlar vermeye başladı.
6 Ekim 1657`de İstanbul’da vefat etmiştir.
Kabri İstanbul'da Vefa Mahallesinde Zeyrek'e inen caddenin sol tarafında kendi adına mensub yanmış mektebin sahasındadır.
Kâtip Çelebi’nin Bilinen Bütün Eserleri
Tarih Alanındaki Eserleri
1. Arapça Fezleke (Fezleket akvâl’l-ahyâr fi ilmi’t-târîh ve’l-ahbâr)
2. Türkçe Fezleke
3. Tuhfet’ül-kibâr fi esfâri’l-bihâr
4. Takvîmü't-tevârih
5. Tarîh-i Frengi tercümesi
6. Tarîh-i Kostantaniyye ve Keyasire (Revnaku’s-saltana)
7. Düstûrü'l-amel fi ıslâhı'l-halel
8. İrşadü’l-Hıyâfâ ila Tarihi’l-yunun ve’r-Rûm ve’n-Nasârâ (Yunan ve Hıristiyan Târihi Hakkında Doğrulukları Gösterme)
Coğrafya Alanındaki Eserleri
1. Cihannüma (Avrupa dillerine çevrilen coğrafyaya dair ünlü eseri
2. Levâmiu’n-nur fi zulmeti Atlas Minur
3. Müntehab-ı Bahriye (Kitab-ı Bahriye)
Bibliyografik Çalışmaları
1. Keşfü'z-zunûn anil-esâmi ve'l-fünun
2. Süllemü’l-vusûl ilâ tabakati’l-fûhûl
3. Câmi-ul-Mütûn min Cüll-il-Fünûn
Din Alanında Çalışmaları
1. Mîzânü'l-Hakk fi ihtiyâri'l-ahakk
2. İlhâmü'l-mukaddes min feyzi'l-akdes
Sosyal Kültürel ve Halk Bilimi Alanında Çalışmaları
1. Tuhfetü’l-ahyâr fi’l-hıkem ve’l-eş’âr
2. Dürer-i münteşire ve gurer-i münteşire (Dağılmış İnciler ve Saçılmış Yıldızlar)
3. Recmü’r-râcim bi’s-sîn ve’l-Cim ( Sual ve cevap yoluyla şeytanı taşlama)
4. Beyzâvi Tefsirinin şerhi
5. Muhammediyye şerh
6. Kanunnâme : 1654-1655 yıllarında toplanmış bir kanun dergisidir.
7. Tütün Risalesi