Accâc Ebü'ş-Şa'sâ' Abdullah b. Ru'be

Temîm kabilesi şairlerinden.

Bir mısraında "ya'uccü" ve "ac-'ace" kelimelerini kullandığı için kendisine Accâc lakabı verilmiştir.

Muh­temelen Hz. Osman'ın hilâfetinin (644-656) ilk yıllarında Basra'da doğdu ve orada yetişti.

Ebû Hüreyre ile görüşe­rek ondan hadis dinledi.

Ebû Ubeyde ile Merzübânî onun Câhiliye devrinde doğ­duğunu söylerler [1]

Hayatının sonlarına doğru felç geçirip kötürüm olduğu rivayet edilmektedir.

Accâc, recez tarzında şiir söyleyen bir şairdir. Bu tarzda şiir söylemeyi da­ha önce Ağleb b. Cüşem el-İclî denemiş ve başarmıştı.

Accâc ve oğlu Ru'be de söyledikleri uzun urcûze'lerle bu tarzın en büyük mümessilleri sayılmışlardır.

Ru'be'nin urcûzelerini daha üstün gö­renler yanında, Accâc'a nisbet edilen ve bir kısmı 200 mısrası bulan çok uzun ba­zı recezlerin o devrin imkânlarıyla tesbit edilmesinin mümkün olmadığı, üstelik bu recezler arasında üslûp ve malzeme farkı görüldüğü noktasından hareket­le bunların Ru'be'ye ait olduğunu ileri sürenler de vardır [2] Câhiz'e göre Accâc, urcûze söyle­yenlerin en iyisidir.

Onun urcûzeleri, İslâm öncesi kaside tarzında olduğu gi­bi, genel olarak geleneksel bir nesib* le başlar, daha sonra çöl ve çöldeki hayatı anlatır; deve, at, yaban eşeği ve vahşi boğa gibi çöl hayvanlarının tasviri ile devam ederek şairinin veya bir başkası­nın methi ile sona erer.

Hicivle ve lirik şiirle uğraşmayan Ac­câc. urcûzeleriyle Yezîd b. Muâviye, Abdülazîz b. Mervân. Bişr b. Mervân, Sü­leyman b. Abdülmelik ve Haccâc b. Yû­suf gibi Emevî yöneticilerini övmüştür.

Dilciler, onun sağlam bir dil yapısına sa­hip olan şiirlerini genellikle "şâhid" ola­rak kullanmışlardır.

Meselâ İbn Manzûr Lisânü'I-cArab'da 563 beytine yer ver­miştir.

Eserleri:

• Divan