Aişe el Mennubiyye Aişe bint İmran b. Süleyman el Mennubiyye

Seyyide diye tanınan Tunuslu bir kadın sûfî.

Tunus şehrinin 8 km. batısındaki Mennûbe köyünde doğdu.

Yaşadığı devirde Tunus'a hâkim olan Hafsî hanedanı ve Mennûbe köyü hakkında bilgi veren kay­naklar, Seyyide Âişe'den bahsetmezler.

Mennûbe Camii imamının kaleme aldığı menâkıb mecmuasından faydalanılarak hayatı hakkında küçük bir menkıbevî eser yazılmıştır.

Bu esere göre, Âişe'nin daha çocuk denilecek yaşlarda tasav­vufa yatkın olduğu görülmüş, sonrala­rı manevî hayatı gelişip zenginleşerek kendisinden kerametler zuhur etmeye başlamıştır.

Ailesi tarafından amcasının oğlu ile evlendirilmek istendiğinde zâhidâne bir tavırla bu evliliğe karşı çıkmış, Tunus'a kaçarak Bâbülgürcânî dışında­ki bir kervansaraya sığınmış, eliyle eğirdiği ve dokuduğu yünle geçinmiştir.

Ebû Hasan eş-Şâzeliye intisap eden Mennûbiyye'nin kendisi için hiçbir şey biriktirmeyip elindekini fakirlere dağıttığı, yanındaki bir dirhemi bağışlamadan yattığında, "Bugün kulluğumuz noksan­dır" dediği nakledilmektedir.

Aişe el-Men­nûbiyye yetmiş altı yaşlarında iken 16 Şevval 653 (18 Kasım 1255) veya 21 Receb 655'te (4 Ağustos 1257), rivayete göre, "Allah şüphesiz takva sahipleriy­le ve iyilik yapanlarla beraberdir" (en-Nahl 16/128) âyetini okurken vefat et­miş

ve Bâbülgürcânideki Makberetüş-şeref Mezarlığı'na defnedilmiştir.

Hâtırasına aşırı derecede bağlı olan­lardan biri, XX. yüzyıl başlarında, Mennûbiyye'nin mezarının kendisine malum olduğunu söyleyerek kabri üzerine ah­şap bir türbe yaptırmış ve burası Tu­nuslu kadınların ziyaret yeri olmuş­tur.

Seyyide Âişe'nin ailesinden ayrıl­dıktan sonra sığındığı ve ömrünü ge­çirdiği kervansarayın çevresine zaman­la bir mescid, misafir odaları, birkaç ev ve dükkân inşa edilmiş ve burada kü­çük bir tekke meydana gelmiştir.

Sey­yide Âişe'nin doğduğu ev Hüseynîler­den Muhammed es-Sâdık Bey devrinde (1859-1882) kutsal sayılan bir yer ol­muş, zaviyesi, özel daireleri ve tarikat âyinlerinin topluca yapıldığı üstü kapalı bir avlu ile tam bir tekkeye dönüşmüş­tür.

Adı geçen binalar bugün harabe halindedir.

Küçük yaşlarda Kur'ân-ı Kerîm'i ez­berlediği, hayatı boyunca 1520 hatim yaptığı söylenen ve "Kalp iştirak etme­dikçe yalnızca dille yapılan zikirde ha­yır yoktur" diyen Seyyide Âişe hakkında halk arasında dolaşan pek çok menkıbe vardır.

Tunus'ta kızlara Seyyide ve Âişe, erkeklere de Mennûbî isminin yaygın olarak verilmesi, onun yaşayan şöhre­tinden kaynaklanmaktadır.