Mikâil Bayram

İlkokulu doğduğu ilçede, ortaokulu Özalp’te okudu.
Van Atatürk Lisesi (1961), Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi (1966) mezunu.

Ortaokul ve lise öğrenciliği yıllarında yöresindeki medreselere de devam etti.
İlahiyat Fakültesinde okuduğu yıllarda da bu alandaki çalışmalarını geliştirdi.

Fakülteden mezun olurken "Zerdüşt ve Avestası" adlı lisans tezini verdi.
Aynı yıl Adana Kız Lisesi din bilgisi öğretmeni olarak çalışma hayatına başladı.

1968 yılında Millî Eğitim Bakanlığınca açılmış olan sınavı kazanarak Konya Yüksek İslâm Enstitüsüne (SÜ İlahiyat Fakültesi) Fars Dili ve Edebiyatı öğretim görevlisi olarak atandı.

Bu görevde iken bir yıllığına Arap dili ve edebiyatı alanında ihtisas için Bağdat'a gönderildi. Bağdat Edebiyat Fakültesinden uzmanlık sertifikası aldı.

Bu arada "Konya Yusuf Ağa Kütüphanesinde Bulunan Farsça El Yazması Eserler adlı tezini vererek yüksek lisans çalışmasını tamamladı.

1973'te askerliğini bitirince üç yıl Kayseri ve üç yıl Bursa İlahiyat Fakültelerinde Fars dili ve edebiyatı dersleri yanında İslâm tarihi derslerini okuttu.

Bu dönemlerde İÜ Edebiyat Fakültesi Arap Fars Filolojisinde "Şeyh Nasiru'ddin Mahmud El-Hoyi (Ahi Evren)'nin Hayatı, Çevresi ve Eserleri adlı doktora tezini tamamlayarak 1975 yılında doktor unvanını aldı.

1979 yılında SÜ İlahiyat Fakültesine, bir yıl sonra da SÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümüne öğretim görevlisi olarak atandı.

Bu dönemde iki yıl süreyle Kültür Bakanlığının Türkiye Yazma Eserler Toplu Katalogu" çalışmalarına katıldı.
Yine bu dönemde İslâm Konferansı Teşkilatı (IRCICA) temsilcisi olarak Konya ve çevresindeki kütüphanelerde bulunan tabiat ilimlerine dair el yazması eserlerin katalogunu hazırladı.

Bu çalışmasından dolayı bir takdir belgesini almaya hak kazandı.
1990 yılında doçent oldu ve görevli bulunduğu fakültenin Tarih Bölümü Ortaçağ Tarihi öğretim üyeliğine getirildi.
1996 yılında profesör unvanını aldı. SÜ Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü başkanı olarak görevini sürdürdü.
Eski şiir geleneğine uyarak Sarayı mahlası ile Azeri Türkçesi, Farsça ve Anadolu Türkçesiyle yazdığı kasideler, gazeller, rubailer ve mesnevilerden oluşan bir divanı yayımlandı.

Makaleleri, 1981 yılından itibaren Hareket, Hak Söz, S.Ü. Selçuklu Araştırmaları, S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, S.Ü. Selçuklu Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları, Belleten, Osmanlı Araştırmaları, Cem, Tarih ve Toplum, Türk Araştırmaları, İran Mecelle-i Maarif dergilerinde yer aldı.

Yüzden fazla bilimsel toplantı, kongre, seminer ve sempozyuma bildiriler sunarak katıldı.
Yurt içi ve yurt dışı pek çok kurum ve kuruluştan 50 civarında takdirname, plaket ve başarı belgeleri aldı.

ESERLERİ:

• Konya Yusuf Ağa Kütüphanesindeki Farsça Yazma Eserler Katalogu (1971),doktora tezini
• Ahi Evren ve Ahi Teşkilatının Kuruluşu (1991),
• Anadolu’da Telif Edilen ilk Eser Keşfu'l- Akabe (1991),
• Fatma Bacı ve Baciyan-ı Rum (Anadolu Bacıları Teşkilatı, 2. bas., 1994),
• Ahi Evren ve Tasavvufi Düşüncenin Esasları (1995),
• Ahi Evren İmanın Boyutları (1996),
• Sarayi Divançesi (1997),
• Fil Olayının Mahiyeti ve Fil Suresi (2. bas., 1998),
• Şeyh Evhadüdin Hamid El Kirmani ve Evhadiyye Hareketi (2. bas., 1999).