Künyesi : | Lakabı : |
Tabakası : 19.Yüzyıl | E-Posta : |
D.Yeri : Palermo | D.Tarihi : |
Ö.Yeri : Floransa | Ö.Tarihi : 16.07.1889 |
Görevi : Bakan,Siyasetçi | Uzm.Alanı : Oryantalist |
Görev Aldığı Kurumlar : | Mezuniyet : |
Bildiği Diller : Arabça, İtalyanca | Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak : |
Ekleyen : Nurgül Çepni/2009-11-09 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Michele Amari
İtalyan siyaset adamı ve şarkiyatçı (Oryantalist, müsteşrik, doğubilimci)
Genç yaşta siyasete atıldı ve doğduğu yer olan Sicilya adasının bağımsız olarak İtalya'dan ayrı kalmasına çalıştı; ancak girişiminde başarı elde edemedi ve 1849'da Paris'e sürgüne gönderildi.
Burada bulunduğu sıralarda fikir ve çalışmaları yeni bir istikamet kazandı.
Sicilya'nın tarihte bakımsız, geri kalmış, ihmale uğramış küçük bir ada olmadığını, aksine büyük medeniyetlere kaynak teşkil etmiş önemli bir yer olduğunu öğrenip çalışmalarını bu yöne kaydırdı ve Antikçağ'dan çok İslâm hâkimiyeti dönemini incelemek gerektiğine inandı.
Sürgün yılları onun için çok faydalı oldu, zira çevresinde geniş bir ilim muhiti buldu; tanınmış şarkiyatçılardan Reinaud'nun ekolünü tanıdı, ayrıca Quatremere ve De Slane ile olan dostluklarını ilerletti.
Arapça öğrenerek ana kaynaklar üzerinde çalışmaya başladı ve ilk eserlerini bu yıllarda kaleme aldı.
Amari sürgün yıllarında, İtalya'nın bağımsız küçük devletler halinde kalmayıp bir tek yönetim altında birleşmesinin daha faydalı olacağı kanaatine vardığı için 1859'da vatanına dönerek bu alanda çalışmalara başladı ve başarılarından dolayı 1861'de ilk kurulan senatoya üye seçildi.
1862-1864 yılları arasında da eğitim bakanı olarak ülke çapında ilk eğitim-öğretim reformlarının gerçekleştirilmesini sağladı.
Aynı tarihlerde ilmî çalışmalarını da hızlandırdı.
Arap-İslâm kaynaklarına eğilerek bu eserlerin Sicilya ve İtalya hakkında verdikleri bilgileri toplayıp doğduğu yerle ilgili büyük bir eser yazdı; çok önemli kayıt ve kaynakların da tahlilî yayımlarını gerçekleştirdi.
Ayrıca İtalyan arşivlerine inerek buralarda bulunan Arap ülkelerinden gelme vesikaları inceleyip yayımlamış ve bu alanda öncü sayılmıştır.
Amari 1863 ve 1867 yıllarında Floransa, 1873'te Cenova arşivlerinde bulunmuş ve buralardaki malzeme içinden Arapça olanları seçerek yayımlamıştır.
Amari, İdrîsî ve İbn Havkal gibi Avrupa hakkında bilgi veren İslâm coğrafyacıları üzerinde de durmuş, ayrıca 1857 yılında Kur'ân-ı Kerîm'le ilgili bir bibliyografya denemesi yapmıştır.
Bunlardan başka Hollandalı müsteşrik R. Dozy ile beraber yürüttüğü çalışmalar, sonunda, onun İspanya'daki İslâm kültürünün ortaya çıkarılmasına katkıda bulunmasını sağlamış ve böylece aynı yıllarda, müslümanların Akdeniz'de oynadıkları önemli rol büyük ölçüde gözden geçirilerek yeniden ve başlangıcından itibaren değerlendirilmiştir.
Amari'nin çalışmaları o daha hayatta iken takdir edilmiş ve onun başlattığı araştırmalara sonradan Roma'da ve Palermo'da geliştirilen İslâm dünyası ile ilgili çalışmalarla yeni bir hız ve yön verilmiştir.
Eserleri pek az İtalyan edebiyat ve kültür adamına uygulanan bir metotla "edizione nazionale" (millî neşir) seviyesinde ele alınmış ve ayrıca onun için 100. doğum yıldönümünde bir armağan çıkarılmıştır (Centenario della Nascita di Michele Amari, Palermo 1910).
Amari, adına armağan yayımlanan ilk müsteşrik olup ölümünün 100. yılı münasebetiyle de çeşitli toplantılar yapılmış ve eserlerinden bir kısmı yeniden derlenip yayımlanmıştır (bk. Borruso, İslam Storia e ciuilla, sy. 29, s. 265-273).
Eserleri:
Kitap Çalışmaları:
Storia dei Mu-sulmani di Sicilia (Sicilya müslümanlan tarihi)
Biblioteca ara-bo-sicula (Sicilya üzerine Arap kaynakları)
Kitabe Çalışmaları:
Le epigrafi ara-biche di Sicilia. Trascritte, tradotte e illustrate (Sicilya'nın Arapça kitabeleri. Çeviri yazı, tercüme ve resimler)
Arşiv Metinleri Üzerindeki Çalışmaları:
Diplomi arabi
Nuovi ricordi arabici su la storia di Genova (Cenova tarihi üzerine yeni Arap vesikaları), Atti della Societâ ligure di Storia Patria, IV-V (1873), s. 551 -563 (Arapça metinler: Appendice, s. 1-39).
Aggiunte e correzioni ai Nuove ricordi (Yeni vesikalara ek ve düzeltmeler, XIX [1898], s. 147-159).Dei titoli che usava la cancelleria de Sultani d'Egitto nel secolo XIV scrivendo ai reggitori di alcuni stati italiani (Mısır sultanlarının divanında XIV. asırda bazı İtalyan devletlerinin yöneticilerine yazılmış vesikalarda kullanılan başlıklara dair)