ADÎy b. ERTAT

Ebû Vasile Adî b. Ertât el-Fezârî ed-Dımaşkî

Emevî Halifesi Ömer b. Abdülazîz'in Basra valisi.

Tabiînden olup hadis literatüründe adı çok sık geçen Zeyd b Ertât'ın kar­deşidir.

Ashaptan Amr b. Abese ve Ebû Ümâme'den hadis aldı.

Kendisinden de Ebû Sellâm Mamtür, Bekir b. Abdullah el-Müzenî, Urve b. Kabîsa ve Yezîd b. Ebû Meryem eş-Şâmî hadis rivayet et­mişlerdir.

Ömer b. Abdülazîz halife olunca (99/ 717), Basra Valisi Yezîd b. Mühelleb'i görevinden alıp yerine Adî b. Ertât'ı tayin etti.

Adîy, Ömer b. Abdülazîz'in em­riyle Yezîd b. Mühelleb'i tutuklayıp Dımaşk'a gönderdi, halife de onu hapset­tirdi.

Ömer b. Abdülazîz'in 720 yılında ölümü üzerine hapishaneden kaçırılan Yezîd süratle Basra üzerine yürüyerek şehri kuşattı.

Adîy de Halife Yezîd b. Abdülmelik'in emriyle, aralarında Mufaddal, Habîb ve Mervân'ın da bulundu­ğu Mühellebîler'i tutuklattı ve şehrin çevresine hendek kazdırarak müdafaa­ya çekildi.

Yezîd b. Mühelleb asıl dava­sının Yezîd b. Abdülmelik ile olduğunu ve onun halifeliğini tanımadığını söyle­yerek Adîy ile anlaşmak istedi.

Adîy bu teklifi kabul etmeyince para dağıtarak onun adamlarını kendi tarafına çekti.

Basra'yı ele geçirip Adiyin ileri gelen adamlarını öldürttü.

Adîy bizzat sava­şa girdiyse de mağlûp olup hapsedildi.

Bunun üzerine halife, isyanı bastırmak için kardeşi Mesleme'yi görevlendirdi.

Yapılan savaşta Yezîd öldürüldü.

Onun ölüm haberini alan oğlu Muâviye Vâ­sıfta, aralarında Adîy b. Ertât'ın da bu­lunduğu otuz iki kişiyi intikam hissiyle katlettirdi.

Cesur ve ileri görüşlü bir vali olan Adîy b. Ertât tesirli konuşan bir ha­tip olarak da şöhret yapmıştır.