Anberîneler (Cemâat-i Anberîne-i Hâssa)

“Cemâat-i anberîne-i hâssa” bölüğüne mensup sanatçılar etrafa hoş koku veren amber adı verilen maddeyi hazırlamakla yükümlüydüler. Osmanlı’nın erken dönemlerinden beri sarayda kullanılan bu malzemeyi üreten ustalar zanaatın yanında, bu maddeden çeşitli objeler üreterek, bir sanat dalı da icra etmiş oluyorlardı.
Amber, öncelikli kullanım amacı olarak, ortamı güzel kokutması için çeşitli kapların içine konarak muhafaza edilmekteydi. Ayrıca bu maddeden tespih, fincan, tabak, kâse gibi çeşitli kokulu eşyalar da yapılabilmekteydi. Amberin kullanılmayan tozları ise kalem şeklinde dondurulup dini gecelerde şamdanda yakılır ve kokucular tarafından yuvarlak veya yumurta gibi şekiller verilerek üzeri yaldızlanıp satılırdı. Kahve kültürümüzde ise kahve altına bir miktar konulup amberli kahve içme
geleneği mevcuttu. Bu anlamda amber yakılarak ve işlenmiş halde saklanarak olmak üzere iki şekilde kullanılabilmekteydi. İn’am defterlerinde adı geçen anberînelerin sultana takdim ettikleri hediyeler arasında amberin yakılmak üzere
hazırlanmış şekli olan fitil buhuru, pul buhuru ile top amber ve amber heykel bulunmaktadır.
Sultan II. Bayezid döneminden itibaren kurumda var olan anberînelerin mevcudu 1526 tarihli maaş defterinde üç olarak görülmektedir. 16. yüzyıl defterlerinde görülmekle beraber bu yüzyıldan sonra kayıtlarda adına rastlanmayan grubun görevini buhurcular bölüğü sürdürmüştür.[1]

[1] Bahattin Yaman, Osmanlı Saray Sanatkarları 18. Yüzyılda Ehl-i Hiref, a.g.e., s. 114.