Soru: Şafi mezhebine göre akşam ezanından bir saat sonra yatsı namazı kılınabilir mi? Mesela akşam namazını kılıyoruz ardından bir saat sonra yatsı ezanı okunmadan başlıyoruz yatsı namazına ardından teravih kılıyoruz bu doğru mu yani vaktin girmesi şartı namazın şartlarından diye biliyoruz ama.
el Cevab:
Hanefi mezhebinde akşam namazının vakti güneşin batımıyla başlayıp ufuktaki beyaz şavkın tamamıyla kaybolmasına kadar devam eder. Bk.
[1]
Şafi fukahasına göre ise güneşin batımından başlayıp ufuktaki kızıllığın kaybolmasına kadar devam eder. Ufuktaki beyazlığın kaybolmasını beklemeye gerek yoktur. Bk.
[2]
İki mezhep arasındaki bu fetva farklılığının sebebi hadislerdeki ufuğun kaybolması ifadesidir. Hanefiler ufuktaki beyazlığın kaybolmasına kadar ufuk kaybolmamıştır demektedir.
Şafiiler ise ufuğun kaybolmasını, güneşin kızıllığın kaybolması olarak yorumlamaktadırlar.
Hanefi mezhebine göre yatsı namazı bulunulan coğrafi konuma göre 15 dakika yarım saat kadar bir zaman daha geç girer.
Şafii mezhebine göre ise ufuktaki kızıllık gidince yatsı namazı kılınabilir.
Bu ise Hanefilerden 15 -20 dakika hatta 30 dakika kadar daha erken yatsı namazına başlayan Şafiilerin görülmesine sebep olabilmektedir.
İmam Azam Ebu Hanife döneminde ve diğer dönemlerde namaz vakitlerindeki bu farklı ictihadların varlığı sebebiyle imam Ebu Hanife’nin mescidinde akşam namazı kılınırken diğer bazı mescidlerdeki cemaatlerin yatsı namazına başladıkları ve bunun normal kabul edildiği nakledilir.
İctihad farklılıklarına hürmet edilmesi; islami, ilmi bir edeptir. Yeter ki bu amelleri yapan şahıslar, fetva ehliyetine sahip bir ilim adamından fetva alarak bunları yapıyor olsunlar.
Biz Hanefilerin mezhebi ise belirlidir, bilinmektedir.
Yazdığınız durum Şafiilere göre caizdir. Bize göre caiz değildir.
[1] İbnu'l-Humam, Fethu'l-kadir. I.223 vd
[2] en Nevevi, el Mecmu III.42.vd