Piri Peis

Doğum tarihi tam olarak bilinmemektedir. Asıl adı Muhiddin Piri'dir. Karamanlı Hacı Ali Mehmed’in oğlu ve ünlü Osmanlı denizcisi Kemal Reisin yeğenidir. Akdeniz'de korsanlık yapmakta olan amcasının yanında yaklaşık 1481'den sonra denize açıldı. 1487'de onunla birlikte İspanya'daki Müslümanların yardımına gitti. 1491-93 arasında Sicilya, Sardunya, Korsika adalarına ve güney Fransa kıyılarına yapılan akınlara katıldı.

Amcasıyla birlikte Osmanlı Devletinin hizmetine girerek 1499-1502 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir savaş gemisinde kaptanlık yaptı.

1511'de amcasının ölümü üzerine Gelibolu'ya çekilerek Kitab-ı Bahriye (Denizcilik Kitabı) üzerinde çalıştı ve 1513te bir dünya haritası çizdi.

1516 Mısır Seferi'nde Osmanlı donanmasında kaptan olarak savaştı. 1517'de ilk çizdiği haritayı Yavuz Sultan Selim Han'a sundu. 1521'de Kitab-ı Bahriyeyi tamamladıktan sonra 1522'de Rodos seferine katıldı. 1524'te Sadrazam Makbul İbrahim Paşayı Mısır'a götüren gemiye kılavuzluk etti. Sadrazamın ilgilenmesi üzerine 1525te Kitabı Bahriyeli yeniden düzenleyerek onun aracılığıyla Kanuni Sultan Süleyman Han'a sundu.

1528'de çizdiği ikinci haritayı da padişaha armağan etti. 1528'den sonra güney denizlerinde görev yaptı. Portekizlilerin Aden'i alması üzerine Süveyş’teki Osmanlı Donanmasına kaptan atanarak 26 Şubat 1548'de Aden'i geri aldı. 1552'de önemli bir Portekiz üssü olan Maskatı ve ardından Kişm Adası'nı alarak Hürmüz Kalesi'ni kuşattı.

Portekizlilerin Basra Körfezi'ni kapatmak istediklerini duyarak kuzeye yöneldi. Katar Yarımadası'na, Bahreyn Adası 'na egemen olarak Mısır'a geçti. Donanmayı Basra Körfezi'nde bıraktığı için sefer sırasında kendisinden yardımını esirgeyen Basra Valisi Kubad Paşa'nın da girişimleriyle suçlu görülerek idam edildi.

Araştırmaları

• Büyük bir denizci olduğu kadar büyük bir haritacı olan Piri Reis, korsanlık günlerinden başlayarak gezip gördüğü yerleri yabancı kaynaklardan da yararlanarak tarihi ve coğrafi özellikleriyle birlikte kitabında anlatmış ve haritalarını çizmiştir.
• 1513 te çizdiği ilk haritasında Kristof Kolomb'un 1498'de çizdiği Amerika haritasından, Portekiz ve Arap haritalarından yararlandığını belirtir. Elde kalan parçası Avrupa ve Afrika'nın batı kıyılarıyla Atlas Okyanusu'nu, Antil Adaları'nı, Orta ve Güney Amerika’yı gösterir.
• 1528'de çizdiği ikinci haritasından günümüze kalan parça, büyük bir dünya haritasının kuzey batı köşesi olup Atlas Okyanusu'nun kuzeyini, Kuzey ve Orta Amerika'nın yeni keşfedilmiş kıyılarını ve Grönland'dan Florida’ya uzanan kıyı şeridini içerir.
• Adalar ve kıyılar son keşiflere dayanılarak gerçeğe daha yakın olarak çizilmiştir. Keşfedilmeyen yerler ise beyaz bırakılarak, buraların bilinmediği için çizilmediği belirtilir. İlk haritadan daha büyük ölçekli ve gelişkin olan ikincisi, teknik olarak döneminin en ileri örneğidir. Kitab-ı Bahriye yeni harflerle basıldı