Menkübers b. Yalınkılıç (ö. 652/1254)
Menkübers b. Abdullah el-Müstansırî el-Hanefî et-Türkî.

Menkübers b. Yalınkılıç, Abbasî halifelerinden Nâsır’ın (575622) kölelerindendi. “Necmüddîn” lâkabını, “Ebu’l-Fedâil” ve “Ebû Şucâ” künyelerini almış olan Menkübers, kelâm ve fıkıh alanlarında temeyyüz etmiş bir kimse idi.
Onun isminin önceleri “Menkübers” şeklinde olduğu, daha sonra kendisine “Bekbers” denildiği söylenmektedir.
el-Cevâhiru’l-Mudiyye’de Menkübers hakkında şu bilgilere yer verilmektedir:
“O, usûl ve fıkha vâkıf iyi bir fakih olmakla beraber, başına sarık sarmazdı. Sırtına asker elbisesi giyer ve başına askere mahsus olan serpuşu koyardı. Abbasî halifesi Mustansır (623-640), başına sarık sarmak şartıyla kendisine Bağdat “Kâdî’l-Kudât”lığını teklif etmiş; o, giymekte olduğu asker elbisesini sırtından çıkarmamak ve başına sarık sarmamak için bu yüksek rütbeyi kabul etmemişti.”
Menkübers, Abbasî halifelerinin genel âdetleri gereğince, kendi efendisi olan halife tarafından azat edilmeyerek köle olarak kalmıştı. Bununla birlikte o, zengin hür bir kadınla evlenmiş ve bir kızı dünyaya gelmişti. Kadının vefatıyla servet kızına kalmış, fakat bir süre sonra bu kız da ölünce servet Menkübers’e kalmış, o da azat edilmemiş birinin vâris olamayacağını düşünerek bu serveti halife Mustansır’a göndermiş, bunun üzerine halife serveti Menkübers’e iade ederek istediği şekilde harcayabileceğini bildirmiştir.
Menkübers, 652/1254 yılında Bağdat’ta vefat etmiş ve Ebû Hanife’nin yanına gömülmüştür.

Eserleri:
•en-Nûru’l-Lâmi’ ve’l-Burhânu’s-Sâti’.
Bu eser, et-Tahavî’nin (ö. 321/933), Ebû Hanife ve öğrencilerinden naklen yazmış olduğu el-Akîde’sinin şerhidir.
Bu eserin çeşitli nüshaları İstanbul kütüphanelerinde mevcuttur. Bunlardan Köprülü Kütüphanesi’ndeki 848 ve 861 numaralı nüshalardan İkincisi, 648/1250 tarihinde müellifin hayatında yazılmış ve müellifin asıl nüshası ile karşılaştırılarak tashih edilmiştir.
Menkübers, et-Tahavî’nin el-Akîde’sini şerhetmeye başlamadan önce, ilmin tarifi ve eşyanın hakikatinin isbatı ve kat’î ve yakinî ilim ifade eden hüccet ve deliller hakkında Ebû Hafs el-Kebîr, Ebu’l-Kâsım İshak b. Muhammed el-Hakîm es-Semerkandî (ö. 342/953), Ebû Mansûr el-Mâturîdî, Ebu’l-Muîn en-Nesefî ve Ebû Zeyd ed-Debbûsî (ö. 430/1038)’nin eserlerinden nakillerde bulunmuştur.

Hakkında Bilgi İçin Bakınız:
el-Kuraşî, el-Cevâhir, vr. 74a;
Kâtip Çelebi, Keşfu'z-Zunûn, II, 1802;
el-Bağdâdî, Hediyye, II, 477;
Kehhâle, Mucem, XIII, 23;