Ahîlerin Türkiye Selçukluları Ve Beylikler Dönemi Türk Devlet Ve Toplum Hayatında Oynadıkları Roller

ÖZET

Ahilik; Sultan I. Izzeddin Keykavus döneminde, Anadolu’ya ilk olarak

“Fütüvvet” ismiyle girmis ve daha sonraları “Ahilik” adını alarak milli bir teskilat haline

dönüsmüs, kısa sürede Anadolu’daki esnaf ve zanaatkârları çevresine toplayıp

Türkiye Selçuklu Devletinin sosyal ve ekonomik hayatında baslıca rol oynamıstır.

Ahiligin bir teskilat olarak Türk dünyasına kazandırdıgı pek çok deger bulunmaktadır.

Türkiye Selçukluları döneminde Ahi teskilatının Anadolu’ya resmen girmesi, Türk

devlet ve toplum hayatı için bir dönüm noktası olmustur.

Ahiler; göçebe hayatını terk edip, sehirlere yerlesmek isteyen Türkmenlere

onların meslek sahibi olmalarına ve kendi islerini kurmalarına yardımcı olmuslardır.

Bunun yanında Kösedag (1243) savasından sonra yasanan “çöküs”, “feryat” ve

“zillet” dönemlerinde Ahilerin Mogollara karsı tutum ve faaliyetleri de oldukça

önemlidir.

Kuruldugu andan itibaren Anadolu halkının sosyal ve ekonomik yapısına etki

etmeye baslayan Ahiler, sadece bu fonksiyonları ile tanınmamıs, Türk-Islam

kültürünün koruyucusu, basta Türk dili olmak üzere pek çok kültürel degerimizin

savunucusu olmuslardır. Türkiye Selçukluları ve beylikleri incelendiginde Ahilerin

farklı rollerinin oldugu ve bu rolleri ile sosyal hayattan devlet hayatına kadar pek çok

alanı etkiledigi bilinmektedir.

ABSTRACT

Having first been introduced into Anatolia during the reign of Sultan Izzeddin

Keykavus I under the name of “Fütüvvet” (futuwwa; Geneorisity-Honesty), Akhism

had later turned into a national organisation, and then named “Ahilik” (Akhism), and

played a major role in the social and economical lives of Turkish Seljuk State

assembling, in a short while, the craftsmen and tradesmen in Anatolia around itself.

There are many values that were contributed by the Organisation of Akhi to the

Turkish world. Introduction of the Organisation of Akhi into Anatolia formally during

Turkish Seljuks was a turning point in Turkish state and social lives.

Akhis helped the Turkmen people who wanted to settle down in cities

quitting leading a nomad way of life, to have jobs and establish their own businesses.

In addition, the attitude of Akhis towards the Mongolian in the periods of “collapse”,

“lamentation” and “abasement” experienced, as well as their activities, after the war

of Kösedag (1243) are also notable and significant.

The Organisation of Akhi, as soon as it had been established, having an

influence upon the social and economic structure of the Anatolian people, was not

only known by these functions but also acted as the defender of Turko-Islamic

culture, as well as of many other Turkish cultural values, primarily the Turkish

language. When we concern ourselves with Turkish Seljukians and emirates (beylik),

it is observed that Akhis had various roles and through these roles they influenced

many areas such as social life and state life.