İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : Namaz |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : /2023-01-15 | Güncelleyen : /2019-02-09 |
Soru: Dağın başındayız yerler namaz kılmaya müsait değil, arabadayız kıbleyi de bilmiyoruz ne yapmak lazım?
el Cevab: Dağ başına çıkmadan kıbleyi öğrenin.
Önceden tedbirli olun.
Yine tespit edemezseniz güneşi öğleden önce veya sonra konumuna göre evinizin kıblesine göre hayal edin ve yaklaşık olarak kıbleyi tesbit ederek kıbleye yönelin.
Yine de hata ederseniz namazınıza zarar gelmez.
Araba (binek üzerinde; hareket halinde iken) da iken farz namaz kılınmaz arabayı durdurup uygun bir yerde kıbleye yönelerek namaz kılmalısınız.
Mülahaza: Asilazmaz Ugur
https://www.ayncalut.com/namaza-mani-olan-firmalar/
el Cevab: Linkteki yazınının özeti
1- “(Bildiğimiz gibi oturarak namaz ancak darul harpte ve harp zamanı tehlike anında olabilir...)
2- İhtilaflı olsa da; bir müminin namazına mani olmak Alak Suresi 9-10. ayetler ve alakalı pek çok ayet ve hadislere binaen apaçık KAFİRLİK’tir.
أَرَأَيْتَ الَّذِي يَنْهَى عَبْدًا إِذَا صَلَّى
Alak Suresi 9-10. Ayetleri. Burada namaza mani olmak Cehennem ehli kafirlerin vasfı olarak zikrediliyor…)
3- (Birilerinin kendilerine Halife Sultan 4. Murad’casına hesap sorduğunu göreceklerdir. Akıncı Taife)
Mülahazalarım;
1- Farz namazlar efendimiz tarafından binek üzerinde kılınmadığı için kılınmaz.
2- Söz konusu şirketler iman sahibi olmadıkları konusundan başka bir sebeple yani şirketin konaklama programında olmadığı için namaz vakitlerinde durmuyorlar. Namazı dert ettikleri için ya da kıldırmamak endişesiyle değil. İçlerindeki çalışan ya da şöförler de namaz kılan varsa mağdurdur. Olay iman sahipliği olayı değildir.
3- Turgut Özal Cumhurbaşkanı iken konaklama tesislerine mescid zorunluluğu getirdi. Ama namaza vakitlerini dikkate alarak yolcunun isteği durumunda 10 dakika her namaza vaktinin son kısmında zorunlu mola kuralı getirmedi. Zira dini yükümlülükten muhtemelen haberdar değildi.
4- Akıncı taife 12 Eylül öncesi bir MSP gençlik yapılanmasıdır. Devrini tamamlamıştır. Temiz isimleri bu gibi dini bilgi açıdan yanlış ifadelerle lekelenmemelidir.
Soru: Farz namazların binek araçlarda eda edilememesinin sebebi nedir.
el Cevab:
Namazın dış şartlarından biri olan kıbleye yönelme ve namazın iç şart (rükunlar)ından biri olan kıyamın terkedilmesi sebebiyle binek araçlarda oturarak ve kıbleye yönelme olmaksızın kılınabilecek namazlar sahih olmaz.
Namazın Dışındaki Farzlar;
1. Hadesten Taharet:
2. Necasetten Taharet:
3. Setrü’l Avret:
4. İstikbali Kıble: Namaz kılan kimsenin Kâbe yönüne yönelmesidir. Göğsünü kıbleden çeviren kimsenin namazı bozulur.
5. Vakit:
6. Niyet:
Namazın İçindeki Farzlar (Namazın olmazsa olmazları =rukunları);
1. İftitah Tekbiri: namaza başlama tekbiri
2. Kıyam: ayakta durmak.
3. Kıraat:
4. Rüku:
5. Secde:
6. Kade-i Ahire:
Mülahaza: Ziynet Esen
Hocam tamam da zaruret durumu olunca arabada kılınmaz mı bunun delili yok mu? Ya da kılınır diyenler de delil olarak efendimizin deve üstünde namaz kıldığını söylüyorlar.
el Cevab: Burada zaruret mahzurlu fiili mübah kılmaz. Zaruretler bazı mahzurlu fiilleri mübah kılar. Her şeyi değil. Kılınır diyenler efendimizin deve üzerinde namaz kılmasını cevaz delili göstermez. Nafile namaz dua hükmündedir.
Mülahaza: Hamdi Özdemir
Bu yanlış çok yaygınlaştı...
Artık şöföre namaz için durmasını istediğinizde.. İlk söyledikleri şey 'otobüste kılarsın' oluyor. Öyle biliniyor...
Hatta yolcularda müdahale ediyor otobüste oluyormuş diye... Keyfi olarak otobüste kılma alışkanlığı yerleşmiş...
İrade dışı olmadıkça farz teklifi düşmez... diye biliyorum. Vakit gözetilecek. Şöföre söylenecek... Israr edilecek... Şöför durmazsa veya uçak gibi vasıta durma imkanı olmayacak vasıta ise...
Ayakta durma ve kılma imkanı yoksa... Vakit çıkıyorsa ancak o zaman...
(yanlış mı?)
el Cevab: Binek vasıtalarına binmek iradeli fiildir. İradeli fiiller sebebiyle oluşması beklenilen engeller manialar sizin tercihiniz olarak devam eder.
Bu sebeple mazur olmazsınız. Rukunları yapılmayan ibadet geçersizdir.
Kendi iradeniz dışında gerçekleşen olumsuz ortamlarda ise mazeret hali oluşur. Tıpkı ayağı üzerine basamayan birinin kıyam halini terketmesi örneğinde olduğu gibi. Bu durum oluştuğunda ise kıyam sizden düşer oturarak namazı kılarsınız.
Soru: Namazın edasıyla alakalı zorlukların aşılması kampanyası (henüz yok) neler yapılabilir?
el Cevab:
Kanaatimce en pratik çözüm otobüslere ve toplu taşıma sistemlerine 140 cm çapında kıbleye doğru otomatik yönlenen bir namaz kabini yapılmasının zorunlu olmasıdır. Kabin zemini dairesel tasarlanıp hareket halinde kıbleye yönelik kalırsa farz namazların binek araçlar gemiler ve uçaklarda kıble bozulması sebebiyle oluşan caiz olmama durumu ortadan kalkacaktır.
Bu kabinin yanısıra kabinin zamini ve tavanı da ilk yardım kabini ve yangın müdahele malzameleri deposu olarak ta tasarlanabilir.
Diğer seçenekler;
1- İçki içilmez yazısı lokantalara yazıldığı gibi firmalara namaz vakitlerinde konaklama yapar gibi bir tercihli olarak alınan sertifika verilse vatandaşlardan namaz kılanlar onları tercih eder ve bu sorun çözülebilir.
2- Otobüsü paralı olarak durdurabilme imkânı. Bir kararnameye bakar.
(Cumhurbaşkanımızın aklına gelse mutlaka yapar. Ama etrafında namaz kılan adam kalmamış gibi... kendileri de otobüse seçim için bindikleri için vatandaşın derdinden haberi yoktur.)
Naylon poşette olduğu gibi namaz kılmak isteyenler olursa otobüsü paralı olarak 10 dakika durdurabilme imkanı getirilse en azından parası ödenerekte olsa namaz için bir fırsat oluşur.
3- Yolcu hakları düzenlenir. Yolcu WC ihtiyacı ve namaz ihtiyacı için acil durma hakkı verilir. Otobüsse WC düzeneği koyan firma durmayabilir. Otobüse namaz alanı oluşturan firma namaz için durmayabilir.
Otobüslerin içerisinde tuvalet zorunluluğu gibi namaz için bir kişinin namaz kılabileceği genişlikte otomatik olarak yönü hep kıblede kalan bir 140 cm çapında bir namaz alanı oluşturulabilir.
Sıra müslümanların hassasiyetlerine (demokratik haklar bağlamında bile) bir türlü gelemedi.
Mülahaza: Mustafa Özkan
Hocam 20 sene önce böyle bir hakkı söylemek bile irtica sayılıyordu desem siyaset yapıyorsun diyecekler, din siyasettir desem mevcut rejimin buna uygun olmadığını söyleyecekler, Hz.Peygamberin(sav) mekke devrinde İslami bir rejimde elinden geldiğince emirleri uygulamaya çalıştığını söylesem onlarla karşılaştırmamamı diyecekler, ne desem boş...
el Cevab: Namaz kılmakkonusunmda çok sayıda sıkıntılı durum daha var.
Mısırda Suudi Arabistan’da ve ülkemizde Askerlerin namazlarını eda etmesi için olan düzenlemeleri merak etmiştim.
Durum şu, Suudi Arabistan’da gaddim ehhir ve ha harac (ikindiyle birlikte kıl ya da akşamı yatsıyla kılacak şekilde tehir et) Mısır’da huvve fi ee salli zeyy ma enta auz (bunda ne var bırak nöbeti kıl namazını ne olacak ki) ülkemizde ise her askerlik yapanın bildiği gibi rastlarsa kılarsın yoksa sonra kılarsın...
Diyanet işleri başkanımız çok sayıda ortak tanıdığımız veya ortak dostumuz olan bir insan, "sigara haramdır" deyiverdi. Ama namaz vakitleri konusunda ve bu tür durumlar için bir laf etmez.
--Askeriyede asker için "sigara molası" vardı eskiden ama "namaz molası" yoktu. Şimdi namaz molası olarak sigara molası vaktinde namaz kılınabiliyormuş, eh bu da bir şey tabii.
Namaz kılan, güzel kuran okuyan bir cumhurbaşkanımız var, ama işte şehirlerarası otobüslere binmediği içindir ki aklına gelmiyor şu konuda bir düzenleme yapmak.
Ne deseniz boş değildir. Her laf yerine varır.