Hit (1093) Y-4783

Şümünni - Takıyyuddin Ahmed b. Muhammed b. Muhammed

Künyesi : Ebu’l-Abbas Lakabı :
Tabakası : E-Posta :
D.Yeri : İskenderiye D.Tarihi : 1399
Ö.Yeri : Kahire Ö.Tarihi : 1468
Görevi : Fakih Uzm.Alanı : Fıkıh
Görev Aldığı Kurumlar : Mezuniyet :
Bildiği Diller : Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak :
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2014-11-27 Güncelleyen : /0000-00-00

Şümünnî- Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Muhammed b. Muhammed eş-Şümünnî el-Kusantînî el-Kâhirî (ö. 872/1468)
Hanefî fakihi.

Ramazan 801’de (Mayıs 1399) İskenderiye’de doğdu. Ailesi aslen Cezayir’in Kusantîne şehrine bağlı Şümünne köyünden olup dedesi ve babası tanınmış âlimlerdendi.

Küçük yaşta babasıyla Kahire’ye giderek Veliyyüddin İbnü’l-Irâki, Yahyâ b. Yûsuf es-Seyrâmî, İbnü’l-Hümâm, İbn Hacer el-Askalânî, Alâeddin el-Buhârî, Şemseddin eş-Şattanûfî, Ali b. Muhammed elFüvvî, Şemseddin el-Bisâtî, İbnü’l-Küveyk gibi âlimlerden aklî ve naklî ilimleri okudu, ayrıca tıp ve matematik öğrendi.

Daha küçük yaşta Nâsırüddin İbnü’l-Furât, Kemâleddin ed-Demîrî, Ömer b. Reslân elBulkinî, Nûreddin el-Heysemî, Cemâleddin İbn Zahîre’den ve diğer bazı âlimlerden icâzet aldı.
Önce babası gibi Mâlikî iken daha sonra Hanefî mezhebini seçti. Hanefî fıkhı yanında Arap dili ve edebiyatı, hadis, tefsir, kelâm alanlarında tanındı. Cemâliyye Medresesi’nde ders verdi; Kayıtbay Türbesi’nde meşihatlık ve hatiplik, Lala Medresesi’nde meşihatlık görevlerini üstlendi.
Başta Celâleddin es-Süyûtî ve Şemseddin es-Sehâvî olmak üzere birçok talebe yetiştirdi.
Devlet adamlarının meclislerinden uzak duran Şümünnî âbid ve zâhid kişiliğiyle herkesin saygısını kazandı. 868 (1463) yılında kendisine Hanefî kadılığı teklif edildiyse de kabul etmedi.
27 Zilhicce 872 (18 Temmuz 1468) tarihinde Kahire’de vefat etti.

Talebeleri Süyûtî ve Sehâvî’nin 27 Zilhicce olarak verdiği ölüm gününün bazı kaynaklarda 17 Zilhicce şeklinde geçmesi yanlış olmalıdır.
Süyûtî hocasının vefatı üzerine elli beyitlik bir mersiye yazmıştır (Bağyetü'l-vacât, I, 379-381; Hüsnü’l-muhâdara, I, 475-477).

Eserleri.

1. Kemâlü'd-dirâye fî şerhi'n Nukaye (Şerha'n-Nakâye).
Burhânüşşerîa’nın Hanefî fıkhına dair Vikayetü'r-rivâye adlı eserinin torunu Sadrüşşerîa tarafından yapılan ihtisarının şerhi olup birçok yazma nüshası günümüze ulaşmıştır (meselâ Beyazıt Devlet Ktp., Bayezid, nr.2286; Süleymaniye Ktp., Süleymaniye, nr, 524, Esad Efendi, nr. 784, Hamidiye, nr. 481; Nuruosmaniye Ktp., nr. 1660).

2. el Âli'r-rütbe fî şerhi Nazmi'n-Nuhbe.
İbn Hacer el-Askalânî’nin hadis usulüne dair Nuhbetü'l-fiker adlı eseri Kemâleddin eşŞümünnî tarafından er-Rütbe fî şerhi'nNuhbe (Nazmu Nuhbeti ’l-fiker) adıyla manzum hale getirilmiş (Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, nr. 344, vr. 1-7; Râşid Efendi Ktp., Râşid Efendi, nr. 1 1250, vr. 200b-208a), oğul Şümünnî de bunu şerhetmiştir. Hannân Abdülazîz Şâfiî’nin yüksek lisans tezi olarak neşre hazırladığı eser (Mekke Ümmü'l-kurâ Üniveristesi, 1418), ayrıca Hârûn b. Abdurrahman el-Cezâirî (Beyrut 2003) ve Mu‘tez Abdüllatîf el-Hatîb (Beyrut 1425/2004) tarafından edisyon kritiği yapılarak yayımlanmıştır.

3. Müzîlü'l-hafâ alâ elfâzi'ş-Şifâ
Kadî İyâz’ın eseri üzerine yazılmış bir hâşiyedir (İstanbul 1264; eş-Şifâ’ın kenarında, I-II, Beyrut 1399/1979, 1409/1988; nşr. Abdüsselâm Muhammed Emîn, Beyrut 2000). Sehâvî hocasının bu eseri Burhâneddin el-Halebî’nin şerhinden ihtisar ederek yazdığını belirtir (ed-Pav^ü’l-lâmi-, II, 175).

4. el Münsıf mine'l-kelâm alâ Muğni'bni Hişâm.
İbn Hişâm en-Nahvî’nin Muğni'llebîb adlı eserine yazılan hâşiyedir (I-II, Kahire 1305, kenarında İbnü'd-Demâmînî'nin Tahfetü'l-ğarîb bi-şerhi Muğni’l-lebîb adlı eseri olarak). Süyûtî bu eseri şerh (ayrıca bk. Keşfıı^-zunûn, II, 1752), Sehâvî ise hâşiye diye nitelemektedir. Sehâvî hocasının bu eseri İbnü’d-Demâmînî’nin kitabından özetleyip yeni bilgiler eklediğini (ed-Pav,ü'l-lâmic, II, 175), Şümünnî’nin çok yönlü değerli bir âlim olduğunu belirten Şevkânî ise bu hâşiyede rağbet edildiği kadar önemli bir özellik görmediğini ve büyük kısmının İbnü’d-Demâmînî’nin sözlerinden yapılan nakillerden ibaret bulunduğunu kaydeder (el-Bedrü’t-tâlic, I, 120).
el-Münsıf’ın gerek bu özelliği gerekse birlikte basılması sebebiyle olmalı, bazı kaynaklarda İbnü’d-Demâmînî’nin şerhi üzerine yapılan bir hâşiye olarak değerlendi-rilmesi doğru değildir. Ayrıca eserin İbn Hişâm’ın metnini bütünüyle açıklayan bir şerhten ziyade bazı ibarelerin izahıyla sınırlı bir hâşiye niteliği taşıdığı görülmektedir. Müellif önsözde, İbn Hişâm’ın kitabını okuttuğu sırada mütalaa ettiği Şemseddin İbnü’s-Sâiğ ez-Zümürrüdî’nin Tenzîhü's-selef £an temvîhi'l-halef’iyle (Muğni’l-lebîbe reddiye) İbnü’d-Demâmînî’nin ta‘liki ve Tuhfetü'l-ğarîb adlı şerhinde metne yönelik itirazlar ve izaha muhtaç hususlar gördüğünü, bunlarla birlikte eser deki şevâhidle beyitlerin açıklanması ve müşkül yerlerin şerhine dair talep üzerine bu kitabı yazdığını belirtir. Eserin I. cildi Abdülhamîd Abdülmübdî Ahmed Muhammed, II. cildi Ahmed Mahmûd es-Seyyid er-Rifâî tarafından yüksek lisans tezi olarak neşre hazırlanmıştır (Kahire Üniversitesi, 1415-1416/1994-1995).

5. Menhecü'ssâlik ilâ Elfiyyeti İbn Mâlik.
İbn Mâlik et-Tâî’nin nahve dair meşhur eserinin şerhidir (Beyazıt Devlet Ktp., Bayezid, nr. 6254; Süleymaniye Ktp., Süleymaniye, nr. 933, Hafîd Efendi, nr. 392, Hamidiye, nr. 1292; Adana İl Halk Ktp., nr. 667, 716). Nûreddin el-Üşmûnî de Elfiyye’ye aynı adla bir şerh yazmıştır.

6. el-Umûrü'n-nâciha fî keşfi esrâri'l-Fâtiha (Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye, nr. 506).
Kaynaklarda ayrıca Şümünnî’nin Evfaku'l-mesâlik li-te3diyeti'l-menâsik adlı bir eserinden bahsedilmektedir. Muhammed Zeynelâbidîn Selâme, İbn Hişâm en-Nahvî’nin el-İ£râb £an kavâ£idi'l-i£râb adlı eserinin şerhi olan Hallü me£âkıdi'l-kavâ£idi'l-âtî sebetet bi'd-delâle ve'ş-şevâhid adlı eseri Şümünnî’ye nisbet edip üzerine bir doktora çalışması yaparak neşre hazırlamışsa da (Ezher Üniversitesi, 1393/1973) Hasan Aksoy ve daha sonra Mahmûd Muhammed el-Âmûdî bu eserin Şümünnî’ye değil Şemseddin Sivâsî’ye ait olduğunu tesbit etmişlerdir (bk. bibl.). Aslında bu eser daha önce de Sivâsî’ye nisbet edilerek basılmıştır (İstanbul 1311).

Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort