Yusuf Ziya Ortaç
Şair ve yazar, siyaset adamı
(D.23 Nisan 1895, İstanbul -Ö.11 Mart 1967,İstanbul).

Arif Ünlü, İzci, Kam­ber, Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, Yakuboğlu Işık, Çimdik adlarını da kullan­dı.
İlköğrenimine Beylerbeyi’nde İs­tavroz Abdullah Ağa Mektebinde baş­ladı.
Alyans İzrailit Okulunu ve Vefa İdadisi (lise)’ni tamamladıktan sonra dışardan sınava girerek Darülfünun (İstanbul Üniversitesi) Edebiyat Bölü­münü bitirdi (1915).

Vefa İdadisinde yakın arkadaşları Peyami Safa ve Hasan Âli Yücel oldu.

İzmit, Galatasaray ve Mercan liseleri ile İstanbul’daki yabancı özel okullarda edebiyat öğ­retmenliği yaptı.
Tek başına çıkardı­ğı Şair (1918-19, 15 sayı) ve Orhan Seyfi’nin çıkarmaya başladığı Akbaba adlı haftalık mizah dergisini 1923’ten itibaren yönetti.
Orhan Seyfi ile Ayda bir (1935-37) adlı dergiyi,
1935’ten itibaren Heray adlı sanat iktisat ve siyaset dergisini yayımladı.
1946’da CHP’den Ordu Milletvekili seçildi.
Milletvekilliği görevi sonra erdikten sonra yine dergicilik ve yayıncılıkla uğraştı. Zincirlikuyu Mezarlığında toprağa verildi.

Hece vezniyle yazdığı ilk şiiri “Ge­cenin Hamamı”, Türk Yurdu’nda ya­yımlandı.
Daha sonra şiirleri; Türk Yurdu, İçtihad, Servet-i Fünûn, Şair, İnci (1919), Büyük Mecmua (1919),
Orhan Seyfi ile yayımladıkları Çınaraltı dergilerinde yayımlandı.
Mizahî şiirlerini ise yine Orhan Seyfi ile bir­likte çıkardığı haftalık Diken (1918- 20) dergisinde Çimdik imzasıyla ya­yımladı.
İkdam’da “Perde”, Cumhuri­yet gazetesinde “Akisler” adlı yazıları­nı yayımladı.

“Hecenin Beş Şairi”nden biri olarak yalın ve akıcı şiirleriyle tanındı.
1914’te Kehkeşan dergisinin açtığı bir yarışmada bir şiiri birinci seçildi. Bunun üzerine Halid Fahri (Ozansoy) ona bir kravat armağan etti. İçtihad dergisinin toplantılarına katıldı ve uzun yıllar Akbaba dergisi­ni yayınladı.

“Yusuf Ziyâ’nın şiir vadisine girer­ken okuyucuyu etkileyen unsurların dört maddede toplandığını görürüz: Tabiat, kadın, romantik tarih anlayı­şı ve bohem hayat... Şiirlerde görülen bu dört unsurun, dört kefesi olan bir mizah terazisinde tartılıp okuyucuya ulaştırılması ise, dikkate değer bir başka noktadır; tabiat, kadın, roman­tik tarih anlayışı ve bohem hayat, Yu­suf Ziyâ’nm şiirlerinde dört çeşit ışık kümesi meydana getirirler, bu ışık demetleri, mizahın aynasından yansı­yarak okuyucunun hislerine tercüman olmaya çalışır.

“Yusuf Ziyâ ’nın ilgi merkezlerinden birinci basamağı, tabiata olan bağlılık duygusu şeklinde tezahür eder; onun şiirlerinin büyük bir çoğunluğunda ta­biata dair mesajlar vardır. (...)

“Yusuf Ziyâ’nın ilgi merkezleri ko­nusunda sonuç olarak diyebiliriz ki; şâir, gönlüne dolan ilhamı, kadın tut­kusu, romantik tarih kabulü ve bohem hayatın verdiği uçarılık ile süsleyerek, fikirlerini, duygularını ve hayalleri­ni nazmederken, tabiat temasını da yardıma çağırır; böylece onun şiirinin ana hatları ortaya çıkmış olur. Yusuf Ziya, bu dört temel yorum anlayışını, mizahın perspektifinden okuyucuya aktarmıştır. Bunun yanı sıra, sosyal hayatı konu edinen mesajların bir kıs­mının, aileye bağlılık duygusu ile şiiri- yet kazandığı da görülür; ‘Evim’ adı ile yazılan şiirlerin çokluğu, şâirin bu ilgi merkezini de ortaya çıkarır. ” (Mehmet Önal)

ESERLERİ:

ŞİİR:
Akından Akma (1916),
Cenk Ufukları (1917),
Şen Kitap (mizahî şiirler, 1919),
Âşıklar Yolu (1919),
Yanardağ (1928),
Bir Servi Gölgesi (1938) ,
Kuş Cıvıltıları (çocuk şiirleri, 1938),
Bir Rüzgâr Esti (Binnaz oyunu ile, 1962).

OYUN:
Kördüğüm (1917),
Binnaz (hece ölçüsü ile, manzum, 1918, filme de almdı),
Şüphe (1918),
Name (1919),
Latife (manzum, 1923),
Nikâhta Kera­met (1923).

ROMAN:
Kürkçü Dükkânı (1931),
Şeker Osman (1932),
Göç (1943),
Sarı Çizmeli Mehmet Ağa (1956),
Gün Doğ­madan (1960).

GEZİ:
Göz Ucuyla Avrupa (1958).

BİYOGRAFİ:
İsmet İnönü (1946).

ANI:
Portreler (1960),
Bizim Yokuş (1966).