Hasan Basri Çantay

Balıkesir tüccarlarından Halil Cenâbi Efendi'nin oğludur.
Balıkesir İptidai Kebir Mektebinde başladığı öğrenimini, 1903te babasının ölümü üzerine bırakmak zorunda kaldı.
11 Ağustos 1907'de Liva Tahrirat Kaleminde kâtip olarak devlet hizmetine girdi.
Ayrıca Balıkesir Mevlevihanesi Medresesinde İslâmî ilimler ve Arapça, Farsça öğrendi.
Bir süre memleketinde edebiyat öğretmenliği yaptı.
Meşrutiyetten itibaren Balıkesir'de çıkan Nasihat, Balıkesir gibi gazetelerde makaleler yazdı.
1913'te Balıkesir Daimi Encümeni başkâtipliği yaptı.
12 Eylül 1913'te Liva Encümen Başkâtibi iken yayımlanmaya başlayan Karesi gazetesinde çalıştı.
1917'de Darülhilâfe Medresesinde Türkçe öğretmenliğine atandı.
Mütareke yıllarında Ses adlı bir gazete (1918) çıkardı,
İttihat ve Terakki Cemiyetinin Balıkesir'deki yayın organı Yıldırım gazetesini çıkardı.
Bazı yazılarından dolayı bir ara tutuklandı.
Yazılarıyla ve fiilen Millî Mücadeleyi destekledi.
17–19 Mart 1919'da İzmir Müdafaa-i Hukuk Osmaniye Cemiyetinin düzenlediği Büyük İzmir Kongresinde bulundu.
TBMM'nin birinci dönemi için 5 Mayıs 1920'de yapılan seçimde Karesi milletvekili olarak 9 Mayıs'ta Meclis'e katıldı.
TBMM'de Millî Eğitim, İçişleri, Kitaplık komisyonları ile Memurin Muhakematı Tetkik Kurulunda çalıştı.
Matbuat Umum Müdürlüğünün hesaplarını inceleme komisyonunda görev aldı. II. ve III. toplantı yıllarında Millî Eğitim Komisyonunun kâtipliğini yaptı.
Anadolu ve Rumeli Müdâfaa-i Hukuk Grubunun kurulmasından sonra muhalefetteki II. Grupta yer aldı.
Daha sonra memleketinde Arapça (Darülhilafe, 1923) ve edebiyat (1924-) öğretmenliği ve yazarlığı sürdürdü.
Ayrıca şehit çocukları için kurulan yuvanın müdürlüğünü üstlendi.
1928'de emekli oldu.
Zafer-i Mili gazetesine yazdı. Şiir ve yazılarında Sireti, Nasuhî Dede gibi imzalar kullanmış olan Hasan Basri, daha çok Kur'ân-ı Kerim mealiyle tanındı.
Edirnekapı Şehitliğinde gömülmüştür.
ESERLERİ:

• Mektepli Yavrularıma (1922),
• Müslümanlıkta Himaye-i Etfal (1922),
• Ülkü Edebiyatı (1939),
• Zekâ Demetler (1939),
• Kur'ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerim (3 cilt, 1953),
• Kırk Hadis Mealleri (3 cilt, 1956-62),
• Fıkh-ı Ekbeı (Ebu Hanife'den, 1954),
• Babamın Şiirleri (şiir, oğlu Müfit Çantay tar. 1964),
• Karagünler ve İbret Levhaları (anı, 1964),
• Akifnâme (1966).

Aynca

• Şifa Tercümesi (siyer),
• Ka-lendernâme (felsefe)
• Divân-ü Lugati't-Türk Tercümesi,
• İslâmda Cihad adlı eserleri basılmadı.