| Künyesi : | Lakabı : |
| Tabakası : | E-Posta : |
| D.Yeri : İstanbul | D.Tarihi : |
| Ö.Yeri : | Ö.Tarihi : 1714 (1126) |
| Görevi : Şeyh | Uzm.Alanı : Bestekâr |
| Görev Aldığı Kurumlar : | Mezuniyet : |
| Bildiği Diller : | Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak : |
| Ekleyen : Nurgül Çepni/2008-10-06 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Ali Şîruganî
Türk mûsikisinde en çok dinî eser besteleyen Gülşenî şeyhi.
Kaynaklarda adıyla birlikte zikredilen "şiruganî" kelimesinin ne anlama geldiği tesbit edilememiştir.
İstanbul'da doğdu.
Doğum tarihi, ailesi ve tahsili hakkında bilgi bulunmamakta ise de iyi bir mûsiki öğrenimi gördüğü anlaşılmaktadır.
Gülşeniyye tarikatına intisap ederek tasavvufi bilgisini ilerletti.
Şehremini'deki Hulvî Tekkesi şeyhi Sinan Efendi'nin 1107'de (1695-96) vefatı üzerine bu dergâha şeyh tayin edildi ve vefatına kadar bu görevde kaldı.
Kabri aynı dergâhın hazîresindedir.
Ölümünden sonra burası Şîruganî Tekkesi adıyla anılmaya başlandı.
Güldeste'de Bursalı Muhzirzâde Salih Çelebi'den (ö. 1666) bahsedilirken, "İstanbul'da ilm-i mûsikînin peder ü mâderi üstâd-ı nâdirü'l-misl Gülşenî Derviş Ali'den ta'lîm-i ezkâr ve esvât etmekle ..." şeklindeki ifadeye bakılarak Şîruganinin uzun bir hayat sürdüğü söylenebilir.
IV. Mehmed devrinde (1648-1687) şöhretinin en parlak zamanını yaşayan Ali Şîruganî, tasavvuftaki mevkii yanında asıl haklı ününü mûsikide kazanmıştır.
Yaptığı dinî ve din dışı bestelerle zamanının önemli bestekârları arasında yer almış, Atrabü'l-âsâr'da belirtildiğine göre 600'ün üzerinde dinî, 10O'ün üzerinde de din dışı eser bestelemiştir.
Eserlerine, çeşitli el yazması güfte mecmualarında daha çok Dede, bazan da Dede Sinânî, Ali Dede, Derviş Ali, Derviş Ali Sinânî, Derviş Ali Halvetî, Dede-i Atîk adlarıyla rastlanmaktadır.
Dede-i Atîk tabiri, büyük bir ihtimalle, Türk mûsikisinin diğer bir meşhur bestekârı olan ve kaynakların çoğunda Dede Efendi diye anılan Hammâmîzâde İsmail Dede (ö. 1846) ile karıştırılmaması için kullanılmış olmalıdır.
Savt, tesbîh, tevşîh, durak ve ilâhilerden müteşekkil dinî bestelerinden yaklaşık 450'sinin güftesi tesbit edilmiştir.
Zâkirler ve müezzinler tarafından büyük bir rağbetle okunan eserleri arasında durakları, dinî mûsikinin en parlak besteleri arasında sayılmaktadır.
Dinî eserlerinde genellikle Abdülahad Nuri, Abdülkerim Fethî, Eşrefoğlu Rûmî, îsâ Mahvî, Niyâzî-i Mısrî ve Şemseddin Sivâsî gibi mutasavvıf-şairlerle İkbâlî mahlasını kullanan Sultan II. Mustafa'nın şiirlerini bestelemiş, bunlardan yaklaşık yirmi beşinin notası günümüze ulaşmıştır.
Ancak bestelediği murabba ve semailerden hiçbirisi zamanımıza ulaşmamıştır.
