Alî b. îsâ el-Usturlâbî el-Harrânî

Usturlapla İlgili İlk Arapça Risalelerden Birini Yazan IX. Yüzyıl Astronomi Âlimi.

Doğum ve ölüm tarihleri belli olmadı­ğı gibi kaynaklarda hayatı hakkında da fazla bilgi yoktur.

İbnü'n-Nedîm'in bil­dirdiğine göre İbn Halef el-Merverrûzî’nin talebesi olup yıldızların hareket ve uzaklıklarını tesbit etmekte kullanı­lan usturlap adlı astronomi aletini ya­panlardan biriydi [el-Fihrist, s. 342-343)

Bundan dolayı Usturlâbı nisbesiyle ta­nınmıştır.

Halife Me'mun'un (813-833) emriyle, devrin fizik ve astronomi sahasında isim yapmış âlimlerinden Yahya b. Ebû Mansûr, Sind b. Ali, Abbas b. Saîd el-Cevherî ve Hâlid b. Abdülmelik'in de bulunduğu bir heyet tarafından 829 yılında Bağ­dat'ta, 832'de de Şam'da yapılan, Bağ­dat'ta ilkbaharın başlangıcının tesbit edildiği ilmî gözlemlere ve Fırat ile Dicle arasındaki Sincar düzlüğünde yapılan bir derecelik meridyen yayının ölçülme­si çalışmalarına katıldığı rivayet edil­mektedir.

Eserleri:

• Risale fî ma'rifeti 'ilmi'l-usturlâb.
• Risale fî ma 'rifeti'l- amel bi's-Safîhati'l-kameriyye ve'l-hukki'l-küsûfiyye.
• Risale fî ibtâli şınâ'ati ahkâmi'n-nücûm.