Ahmed Gran b. İbrâhîm el-Mücâhid

Habeşistan'da Müslümanlığın yayılmasında büyük hizmetler gören Harar emîri.

Abad Emirliği'nin Hubat bölgesinde 1506'da doğduğu rivayet edilmektedir.

Habeş kaynaklarında Gran (solak) laka­bıyla anılan Ahmed el-Mücâhid, emîr ol­duktan sonra devlet idaresinde büyük değişiklikler yaptı ve 1527'den itibaren de Habeşistan Krallığı'na karşı cihad açtı.

Kısa bir zaman içinde Zeyla'dan Massava'ya kadar bütün sahili idaresi altına alarak ülkenin büyük bir kısmına sahip oldu.

Buna karşılık Portekizliler'le temas halinde bulunan Habeş Hüküm­darı Lebna Dengel (II. David), onlardan sağladığı yardımla kendi durumunu tak­viye edince Ahmed el-Mücâhid de Zebîd'deki Osmanlı beylerbeyisi vasıtasıyla Osmanlı Devleti'ne müracaat etti.

Ahmed el-Mücâhid, Habeşistan'ı fet­hetmek için başladığı ve 1543'e kadar sürdürdüğü mücadelede askerleri için gerekli malzemeyi göçebe Somali aşire­tinden temin etti.

1530'da Fatagar ve Evfât bölgelerini, 1531 'de Davaro ve Şüve (Shoa) eyaletlerini, bir yıl sonra Amhare ve Lasta'yı, 1535'te de Tigre top­raklarını ele geçirdi.

Buralarda İslâmi­yet'in siyasî bakımdan en büyük yayılışı da bu devirde oldu.

Bunun üzerine Ha­beş kralı Portekiz'den tekrar yardım is­tedi ve 1541 yılında gelen 400-500 ki­şilik bir askerî yardımla Habeş ordusu ateşli silâh desteği de kazanmış oldu.

Takviyeli Habeş kuvvetleriyle yaptığı sa­vaşta mağlûp olan Ahmed el-Mücâhid yeniden Osmanlılar'a başvurdu. Osman­lı Devleti, Habeşistan'da kuvvet denge­sinin müslümanların lehinde olmasını istediğinden, Ahmed el-Mücâhid'e Yemen'deki idarecileri vasıtasıyla silâh yar­dımı yaptığı gibi, Hristiyanlara karşı ver­diği mücadeleyi tasvip mânasına onu Habeş hâkimi olarak tanıdı. Kaynaklar­da ona 900 tüfekçi ile on top ve bunları kullanacak usta gönderildiği kaydedil­mektedir.

Ahmed el-Mücâhid aldığı bu yardım sayesinde, 28 Ağustos 1542'de Habeş krallık ordusu ile Portekiz kuv­vetlerini büyük bir bozguna uğrattı.

Fa­kat zaferden gurura kapılarak ihtiyat­sızca hareket etmeye başladı.

Habeşis­tan'ın tamamını ele geçirmek için 21 Şu­bat 1543'te yaptığı ikinci savaşta yenil­di ve öldürüldü.

Bu mağlûbiyet Habeşis­tan'da İslâmiyet'in yayılışının durması­na sebep oldu.

Osmanlılar ise bundan sonra bu ülke ile, burayı fethe karar ve­rinceye kadar (1554), bir daha ilgilen­mediler.