AHMED b. MUHAMMED b. MESRÛK

İlk devir sufîlerinden

214’te (829) Tûs'da doğdu; Bağdat'ta yaşadı.

Ebü'l-Abbas b. Mesrûk diye de tanınır.

Haris el-Muhâsibî, Serî es-Sakatî, Muhammed b. Mansûr et-Tûsî ve Muhammed el-Bürcülânî gibi meşhur sûfîlerin sohbetinde bulundu.

Cüneyd-i Bağdâdiye hizmet etti.

İlim tahsil et­mek için Rey ve Horasan civarını dolaş­tı.

Kabri Bağdat'ta Bâbü Harb Mezarlığı'ndadır.

Ahmed b. Muhammed zühdü, Allah'­tan başka hiçbir şeyin tesiri altında kal­mamak, takvayı da dünya nimetlerine göz dikmemek ve kalpte bunlara yer vermemek şeklinde açıklar.

Allah ve mâsivâ ile ilgili temel tasavvufî düşünceyi ünsiyet ve vahşet terimleriyle açıklama­ya çalışan İbn Mesrûk'a göre vahşet, bezm-i elest'ten sonra Allah'tan ayrı kalmaktır.

Dünyaya gelişin gayesi mâsivâ ile değil, Allah ile ünsiyet (dostluk) etmektir.

Onun anlayışına göre gurbet'te Allah ile ünsiyet, taat ve ibadet­le olur.

İbn Mesrûk semâ konusunda oldukça müsamahalıdır.

Ancak onun bu müsamahası daha çok dış ve iç dünyası istikamet kazanmış kimseler içindir.

Kalbi taate zorla alışanlara semâ için bir ruhsat vermez; zira ona göre böyleleri, kazanayım derken manevî hallerini kaybederler.

Ahmed b. Muhammed, Ali b. Ca'd, İbnü'l-Medînî ve Ahmed b. Hanbel gibi muhaddislerden hadis tahsil etmekle beraber, Dârekutnî tarafından hadis ri­vayetinde zayıf kabul edilmiştir,

el-Kanâ'a {Cüz'ü'l-Kanâ'a) adlı eserinin günümüze kadar gelip gelmediği bilin­memektedir.