Kütüphane Türü : Yazma,Matbu | Kurucusu : |
Kurum Tipi : | Kuruluş Tar : 24 Haziran 1884 |
Ülke / Şehir : Türkiye / İstanbul | Uzm.Alanları : Felsefe,Matematik,Kelam |
Kataloglama Türü : Dewey Sınıflandırma sistemi | Çalışma Saatleri : Pazartesi-Cuma: 8.30-19.00 Cumartesi: 9.00-17.0 |
Ekleyen : /2009-01-17 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Beyazıt Devlet Kütüphanesi
Ankara'daki Milli Kütüphane gibi İstanbul'un en büyük kitap ve bilgi birikimi olan kütüphanesi Beyazıt Devlet Kütüphanesi'dir. Beyazıt Meydanında, İstanbul Üniversitesi, Beyazıt Camii ve Sahaflar arasında, Beyazıt Meydanı'na bakan iki tarihi binada ilim, kültür, sanat araştırmalarıyla ilgilenen herkese hizmet veren kütüphane, özellikle Osmanlı yakın tarihi ile pek çok bilgiyi bünyesinde barındırıyor. Kütüphanecilik literatüründe, Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nin amacı; "2527 sayılı Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu uyarınca ve diğer yollardan elde edilen fikir ve sanat ürünlerini, teknik işlemlerini tamamlayarak okuyucuların yararına sunmak, elverişli ortamlarda saklayarak gelecek kuşaklara ulaştırmak" olarak tanımlanıyor.
Bunun yanında kuruluşundan bugüne kadar, imkânları ölçüsünde çeşitli kültürel etkinliklerin yapıldığı bir kültür merkezi görevini de yerine getiriyor. Bayezıt Devlet Kütüphanesi, Türkiye'nin devlet tarafından kurulan ilk kütüphanesi. Daha önce kütüphaneler hep vakıflar tarafından kurulur ve işletilirdi. 1869'da Maarif Nezareti kurulunca, bu kurumlar Evkaf Nezare-ti'nden Maarif Nezareti'ne geçmişlerdi. Bunun ilk Önemli uygulaması ise Bayezıt Devlet Kütüphanesi'dir. Kütüphanenin kuruluş gerekçesinde; "Bazı cami, türbe ve kenar mahallerde mahv ve telef olmakta bulunan kitapların zayiinin önlenmesi, hem de ehil ve erbabının istifadesine sunulması" gösterilmiştir. Asıl neden ise, Sarayın İstanbul'da bir "Milli Kütüphane" kurma isteğidir. Bu bağlamda, padişah olan ikinci Abdalhamit'in kütüphanenin kuruluşuyla bizzat ilgilendiği, imaretin onarımı için hazine-i hassa'sından (Özel bütçesi) para verdiği ve parkelerini Paris'ten getirttiği de kaydedilmektedir. Devrin Sadrazamı Sait Paşa ile Maarif Nazırı Mustafa Paşa Saray'dan karar çıkartarak, 1501-1506 tarihleri arasında inşa edilen Bayezıt Camii Külliyesinin imaret kısmında 27 Eylül 1882 tarihinde restorasyona başlanmasını sağlamışlardır.
Restorasyonda; bugün "Kitap Okuma Salonu" olarak kullanılan kütüphanenin ilk kurulduğu bölüm, devrinin sanat anlayışına uygun süslemeleriyle bezenmiştir. Restorasyonun bitimi olan 24 Haziran 1884 tarihinde "Kütüphane-i Umumi-i Osmani" adıyla hizmete açılmıştır. Ancak, kütüphane 1961'de toplanan VII. Milli Eğitim Şurası'nda alınan karar uyarınca ve Bakanlığın 21.6.1962 gün ve 320-637 sayılı yazılarıyla "Beyazıt Devlet Kütüphanesi" adıyla yeniden teşkilatlandırılmıştır. Kütüphanenin ilk açılışındaki tören sırasında raflara birtakım "Nâima Tarihi" konmuş, daha sonra da Beyazıt Camii'nden getirilen kitaplar, civar tekke ve zaviyelerden toplananlar, satın alınan ve bağış yoluyla kütüphaneye giren kitaplar ile kütüphanenin koleksiyonu zenginleştirilmiştir. Ancak, kütüphanenin çeşitli yayın ve kitaplar açısından esas zenginleşme kaynağı; 1934 yılında çıkartılan 2527 sayılı "Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu" ile mümkün olmuştur. Bu kanunun 8. maddesinde derleme nüshalarından yararlanacak 6 kütüphane arasında Bayezıt Devlet Kütüphanesi de yer afin ıştır. 1934'den itibaren kütüphanenin derleme nüshalarından yararlanması sonucu okuyucu sayısı da artmış ve tek bir salonda verilen hizmet alanının genişletilmesi zorunlu hale gelmiştir. 1948 ve 1953 tarihlerinde iki ayrı Bakanlar Kurulu kararı ile külliyenin diğer bölümleri de kütüphaneye tahsis edilmiştir. Zamanla bu mekanlar da ihtiyacı karşılayamaz hale gelince, Kütüphanenin bitişiğindeki Dişçilik Okulu, Kütüphane Müdürü Muzaffer Gökman'ın gayretleriyle kütüphaneye kazandırılmış ve 1979'da başlayan restorasyon tamamlanarak, 1 Nisan 1988 tarihinde törenle hizmete açılmıştır. Modern depoları, okuma salonları ve diğer hizmet alanları ile yeni bina, okuyucu ve araştırıcılara büyük ölçüde kolaylık sağlamıştır.
Okuyucu ve araştırıcılar, kitap ve diğer araştırma materyali için kartoteksierden istedikleri bilgilere ulaştıktan sonra, bu kaynaklara göre 7 ayrı salonda çalışma imkânlarına sahiptirler. Bu salonlar: Nadir Eserler, Harita-Afiş, Görme Engelliler, Para-pul, Kartpostal, Süreli Yayınlar (Dergi), Kitap Okuma ve Gazete Okuma Salonlarıdır. Kütüphaneden yılda ortalama 55.000 civarında araştırmacı yararlanmakta, bunun yanı sıra, yurt içi ve yurt dışından, telefonla ya da yazılı olarak başvuran araştırıcıların ihtiyaçları da fotokopi veya CD yoluyla karşılanmaktadır. Kitap, Nadir Eserler, Süreli Yayınlar (Gazete-Dergi), Para-pul, fotoğraf, harita, afiş, kartpostal ve görme engelliler bölümünden yararlanmak isteyen okuyuculara son zamanlarda had safhaya varan personel sıkıntısına rağmen günün her saatinde yardımcı olunmaktadır.
Kitap Teknik Hizmetleri Bölümü'nde; kitapların konrolü, etiketlenmesi, damgalanması, demirbaş kayıtlarının yapılması, tasnif ve kataloglama işlemleri ile bu bilgileri bilgisayara yükleme gibi görevler yerine getirilmektedir. Görme Engelliler, Süreli Yayınlar ve Nadir Eserler Bölümlerinde de teknik hizmetler aynı şekilde yürütülmektedir. Ayrıca, kitap, dergi ve gazetelerin ciltlendiği, onarımlarının yapıldığı b ir de cilt atölyesi hizmet vermektedir. Okuyucuların ve kütüphane personelinin dinlenme ihtiyacını karşılamak üzere arka iç bahçede kantin ve yemekhane bölümleri bulunmaktadır. Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde; konferans, panel, açık oturum, konser, sergi, kurs ve video gösterimi gibi kültürel ve bilimsel etkinlikler de düzenlenmekte; ayrıca isteyen kişi ve kuruluşlara aynı amaçla "Kütüphanelerde Eğitim ve Kültürel Faaliyetler Yönetmeliği" çerçevesinde etkinlikler düzenleme imkânı sağlanmaktadır.
Kütüphanenin Görme Engelliler Bölümü, 1992 yılında kurulmuştur. Daha sonra sivil toplum örgütlerinin gönüllü katkılarıyla. 2000 civarında kitap 15.000'e yakın kaset ve CD'ye okunmuş ve göremeyenlerin isteklerinin büyük bir kısmını karşılar hale gelmiştir. Şişli ve Levent Soroptimistleri tarafından yüksek kapasiteli ve ekranına yazılanlar ile diğer bütün komutfarı seslendi-rebilen, CD-Readeri bulunan bir bilgisayar seti, Borusan Holding tarafından konuşma programları ile birlikte bir set daha hediye edilmiş, 2004 yılında yine bir bilgisayar seti hediye olarak kazandırılmıştır. Internet bağlantısı da sağlandıktan sonra isteyen görme engellilerin hizmetine sunulmuştur. Ayrıca 1988'de gönüllü kuruluşların gayretleriyle satın alınan kaset çoğaltma makinası da göremeyenlerin sesli kitap isteklerinin anında karşılanmasını sağlamaktadır. Kütüphanenin kitap teknik servisine kurulan bilgisayar sistemi ile 1988'den sonra yayınlanan kitapların bibliyografik künyeleri bilgisayar ortamına aktarılmakta, isteyen okuyucuların istifadesine sunulmaktadır. Bu sistemin Dergi, Gazete ve Nadir Eserler Bölümlerinde de kurulması ve bütün kütüphane materyalinin bilgilerinin bilgisayar ortamına aktarılması gerekmektedir. Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde bugün 500.000 civarında kitap mevcuttur. Bunların 11.120'si elyazması, 27.357'si Cumhuriyet Öncesi eski matbu, 53.266 adedi yabancı dillerde, kalanı da Türkçe yeni baskı kitaplardır. Ayrıca 25.000 çeşit dergi (Osmanlı zamanında yayınlanmış dergiler de mevcuttur) ve Türkiye'de yayımlanan bütün gazeteler, 1 909 pul, 32.990 kartpostal, 15.000 teyp kasetine okunmuş 2000'e yakın kitap okuyucu ve araştırıcıların hizmetinde bulunan materyallerdir. 1988'den 2000'e kadar kitapların bibliyografik künyeleri bilgisayara yüklenmiştir. Okuyucu ve araştırıcıların kitap istekleri bilgisayardan karşılanmaktadır.
Kitap Adedi : 11 |
Yazma Adedi : 27 |
Matbu Adedi : 0 |
Harita Adedi : 0 |
CD Adedi : 25 |
Dergi Adedi : 0 |
Gazete Adedi : 0 |
Minyatür Adedi : 0 |
Resim Adedi : 0 |
Gravür Adedi : 0 |
Fotoğraf Adedi : 0 |
Ferman Adedi : 0 |
Tez Adedi : 8 |
Koleksiyon Adedi : 500.000 |
Adres : Turan Emeksiz Sokak, Numara 6, 34450 Beyazıt/İstanbul |
Telefon : 0212 522 24 88 0212 522 37 51 0212 522 31 67 |
Faks : 0212 526 11 33 |
Web : |
E-Posta : |