Hit (2336) KU-129

Dar el Kutub ez Zahiriyye

Kütüphane Türü : Kurucusu :
Kurum Tipi : Kuruluş Tar :
Ülke / Şehir : / Şam (Dımeşk) Uzm.Alanları : Felsefe,Matematik,Fıkıh,Kelam,Feraiz
Kataloglama Türü : Dewey Sınıflandırma sistemi Çalışma Saatleri :
Ekleyen : /2014-09-26 Güncelleyen : /0000-00-00

Dârü'l Kütübi'z Zâhiriyye
Suriye'de yazmalarıyla ünlü kütüphane.

1881 "de Şam'da kurulan kütüphane. Memlûk Hükümdarı el-Melikü'z-Zâhir Baybars'ın (ö. 1277) Emeviyye Camii'nin kuzeybatısına yaptırdığı Zâhiriyye Medresesi'nde faaliyete geçtiği için bu adla tanınmıştır.
Kuruluşundan itibaren el-Mektebetü'l-umûmiyye, Dârü'l-kütübi'l-Arabiyye, el-Mektebetü'1-ehliyyetü'z-Zâhiriyye gibi adlar alan kütüphaneye, Suriye'nin bağımsızlığını kazanmasından sonra 1947'de millî kütüphane olarak Dârü'l-kütübi'l-vataniyyetü'z-Zâhiriyye adı verilmiş ve bundan sonra kısaca Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye veya el-Mektebetü'z-Zâhiriyye şeklinde anılagelmiştir.
XIX. yüzyılın ikinci yarısında Tâhir el-Cezâirî ve Selîm el-Buhârî gibi ilim adamları, Şam'ın çeşitli dönemlerde yaşadığı istilâ ve el değiştirmelerde yağmalanan medreselerindeki kıymetli kitaplardan geriye kalanların da gittikçe artan bir hızla Batı müze ve kütüphanelerine kaçırılmasına engel olabilmek için devletin yardımını sağlamaya çalışıyorlardı.
Bu çabalar, 1878'de Dımaşk vilâyetine vali olarak tayin edilen Midhat Paşa zamanında semeresini verdi. Midhat Paşa. eğitim ve öğretimin gelişmesi için yeni medreseler açmak üzere Şam âlimlerinden teşekkül eden bir cemiyet kurdu (el-Cem'iyyetü'l-hayriyye). Padişah II. Abdülhamid'in fermanı üzerine, Şam'da o zamana kadar ayakta kalabilen Zâhiriyye, Ömeriyye, Abdullah Paşa el-Azm, Süleyman Paşa el-Azm. Molla Osman el-Kürdî, Hayyâtm. Murâdiyye. Şümeysâtiyye, Yagüşiyye, Evkaf ve Beytülhitâbe medreselerinde mevcut kütüphanelerden toplanan kitaplar, Şeyyid Alâeddin Âbidîn'in başkan olarak görevlendirildiği bu cemiyet kanalıyla Zâhiriyye Medresesi'nin bünyesindeki Baybars'ın türbesine taşındı (1879).

O tarihteki sayısı 1465 olan bu kitaplar için Tâhir el-Cezâiri'nin başkanlığında yürütülen çalışmalarla kataloglar hazırlandı ve böylece teşekkül eden kütüphane 1881 "de el-Mektebetü'l-umûmiyye adıyla okuyucuya açıldı.

Başlangıçta idarî bakımdan Evkaf Dairesi'ne bağlı olan kütüphane, Osmanlılar'ın çekilmesinden sonra Dîvânü'l-maârif e bağlandı; daha sonra da bu kuruluşun el-Mecmau'l-ilmiyyü'l-Arabî adıyla bir akademiye dönüştürülmesi üzerine bu akademiye devredildi (1919).

Bu tarihten sonra o güne kadar ilkokul olarak kullanılan medrese binası da kütüphanenin bünyesine dahil edildi ve kurumun geliştirilmesi, mevcut kitap sayısının satın alma, bağış, mübadele gibi yollarla arttırılması yönüne gidildi.

İlk müdür Tâhir el-Cezâiri ile ondan sonra ge¬lenlerin büyük çabalan ve Şam'da bulunan bazı âlimlerin şahsî kitaplarını kütüphaneye bağışlamaları sonucu, 1928 yılında 13.000 olan kitap sayısı 1980"de 100.000 matbu ve 15.000 yazma esere ulaştı.

Bu rakama birçok Doğu ve Batı dillerindeki dergileri de ilâve etmek gerekir. Okuyucuya ve araştırmacıya büyük imkânlar sunan Zâhiriyye Kütüphanesi'nde mevcut en eski yazma eserler, 226 (841) tarihli Mesâilü Ahmed b. Hanbel, 255 (869) tarihli Sünenü'n-Nesâ'î ile 443 (1051) tarihli Süveyd b. Saîd rivayetiyle gelen el-Muvattadar. Kütüp¬hanede

ayrıca, el-Mecmau'l-ilmiyyü'l-Arabî'nin üyelerinden Ahmed Teymur Paşa'nın bağışladığı 482 adet altın, gümüş ve bakır sikke ile bazı değerli yüzüklerden oluşan bir koleksiyon da bulunmakta ve türbe kısmında teşhir edilmektedir.

el-Mecmau'l-ilmiyyü'l-Arabî, Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye'nin modern usullerle düzenlenmesi ve eserlerin yeniden kataloglanması için kütüphanecilik tahsil etmek üzere Avrupa'ya elemanlar gönderdi. Bunlardan Yûsuf el-Uş 1935'te müdür olunca kütüphanenin düzeninde önemli değişikliklere giderek iki okuma salonu yaptırdı ve birini genel okuyucularla öğrencilere, diğerini ise "telif salonu" adıyla müellif ve araştırmacılara tahsis etti.

Bu arada eser isimlerine, müellif isimlerine ve konulara göre tertiplenmiş ayrıntılı kataloglarla "Tasnîfü'l-ulüm ve'1-maârifi'l-Arabiyye" adıyla İslâmî Arabî ilimlerin tasnifine dair bir müracaat kitabı hazırlatarak okuyucuların hizmetine sundu.

Kataloglar hazırlanırken kitapların konuları on sekiz ana ve elli üç tâli gruba ayrıldı; meselâ Kur'ân-ı Kerîm ana grubuna mushaflar, kıraat kitapları, tefsir mukaddimeleri gibi tâli gruplar dahil edildi. Kitaplar raflara dizilirken de yerden tasarruf imkânı sağlayan ebatlara göre yerleştirme sistemi benimsendi ve her kitaba bir rumuzla bir numara verilip kartlarına işlendi.

Bugün Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye'de-ki bütün yazmalar, nâdir eserler ve mükerrer kitaplarla Suriye'de basılmış olanlar. 1984'te kurulan Suriye millî kütüphanesi Mektebetü'l-Esedi'l-vataniyye'-ye nakledilmiş durumdadır.

Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye'de kalan kitapların sayısı 70.000 civarındadır. Şehrin merkezi olan Emeviler Meydanı'ndaki büyük bir binaya yerleşen ve Suriye hükümetinin birçok yönden desteğiyle kurulan modern tesisleriyle okuyucuya ve araştırmacıya hizmet bakımından en yüksek seviyeye çıkmayı hedefleyen Mektebetü'l-Esedi'l-vataniyye tamamen Zâhiriyye Kütüphanesi'nin koleksiyonlarına, özellikle Arapça eserlere dayanmaktadır.

Yıpranan nâdir kitapların hepsi onarılmış, ayrıca yazma eserlerin tamamı burada mikrofilme çekilmiştir. Bu arada bazı yabancı dillerdeki kitaplar da Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye'den buraya taşınmıştır.

Bunlardan başka Mektebetü'l-Esedi'l-vataniyye, millî kütüphane olmasından ötürü ticaret amacını taşısın veya taşımasın Suriye'de basılan her monografiden beş nüsha ve her kitap serisinden yirmi nüsha edinmekte, ayrıca resmî neşriyatı da toplamaktadır. Koleksiyonlardaki nadide olmayan yayınların tamamı okuyucuya ödünç verilmektedir.

Kütüphanenin birkaç büyük okuma salonunun yanında ayrıca tiyatro-sinema ve mik
rofilm salonları, yazma eserlerle periyo¬diklere ayrılmış özel odaları ve iyi do¬nanmış bir mikrofilm laboratuvarı bulunmaktadır. Kütüphanenin bibliyografya servisi biri monografiler, diğeri periyodikler İçin olmak üzere iki ayn neşriyat yapar.

1984 yılını da ihtiva etmek üzere 1985'te basılan Suriye millî bibliyografyası, milletlerarası Dewey Onlu Tasnif-Sistemi'ne göre hazırlanmış olup her monografinin başlığını, yazar veya naşirinin adını, konusunu ve baskı yeri ile ta¬rihini vermektedir. 1986'dan bu yana da[608] çıkmaktadır.

Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye'deki yazmalarla ilgili ilk katalog Yûsuf el-Uş tarafından hazırlanmış (1947) ve tarih kitaplarıyla ilgili bu katalogu daha sonraki yıllarda diğerleri takip etmiştir.

Fihrisü mahtûtâti Dâri'l-kütübi'z-Zâhiriyye ana başlığıyla yayımlanan belli başlı kataloglar, ilgili oldukları dalları gösteren alt başlıkları İle şunlardır:

'Ulûmü'I-Kur'an; el-Fıkhü'ş-Şâfi'î; eş-Şi'r, et-Tıb ve'ş-Saydele;Ulmü'i-hey'e ve mülhakâtüh; el-Müntehab min mahtûtâti'l-hadîs; el-Felsefe ve'l-mantık ve âdâbü'l-bahş[; el-Coğrâfyâ ve mülhakâtühâ; er-Riyâziyyât; et-Târih ve mülhakâtüh[; UIûmü'l-luğâti'i-Arabiyye: Ulûmü'l-luğâti'l-Arabiyye: el-Luğa - el-Belâğa - el-Arûz-eş-Şir; et-Tasavvuf; el-Ulûm ve'l-fünûnü'l-muhtelife 'inde'l-Arab; el-Fıkhü'l-Hanefi; et-Tıb ve'ş-şaydee; el-Edeb; Ulûmü'l-Kur’âni'I-Kerim; ei-Mecâmi. Ayrıca el-Fihrisü'l-âm li-mahtûtâti Dâri'l-kütübi'z-Zâhiriyye adıyla bir de genel katalog hazırlanmıştır.

Kitap Adedi : 0
Yazma Adedi : 0
Matbu Adedi : 0
Harita Adedi : 0
CD Adedi : 0
Dergi Adedi : 0
Gazete Adedi : 0
Minyatür Adedi : 0
Resim Adedi : 0
Gravür Adedi : 0
Fotoğraf Adedi : 0
Ferman Adedi : 0
Tez Adedi : 13
Koleksiyon Adedi :
Adres :
Telefon :
Faks :
Web :
E-Posta :
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort