Hit (5294) K-9

Ahlak ı Adudiyye , Risaletül Ahlak , er Risaletüş Şahiyye fi İlmil ahlak

Yazar Adı : Adudüddin el İci İlim Dalı : Kelam
Kitap Dili : Arabça Kitap Tipi :
Konusu : Sitedeki Kayıt Türleri :
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2008-01-11 Güncelleyen : Fıkıh Dersleri/2014-07-22

Ahlâk-ı Adudiyye (Ahlak ı Adudiyye , Risaletül ahlak ,er Risaletüş Şahiyye fi İlmi'l ahlak ,Risâ­letü'l-ahlâk,)
Adudüddin el-İcî'nin (ö. 756/1355) ahlâkla ilgili Arapça risalesi.

Asıl adı Risaletü'l-ahlâk olan eser, müellifi Abdurrahman b. Ahmed b. Abdülgaffar el-İcî'nin Adudüddin şeklindeki unvanından dolayı Ahlâk-ı ‘Adudiyye ve el-Ahlâku ‘Adudiyye olarak şöhret bulmuştur. Bazı müellifler, eseri er-Risâletü'ş-şâhiyye fî 'ilmi'l-ahlâk ve Risâletü'l-ahlâk adıyla da zikretmektedir.
Dört bölümden meydana gelen eserin birinci bölümünde nazarî ahlâk konuları yer alır. Nutk (düşünme), gazap ve şehvet gibi nefsin temel fonksiyonlarıyla bunların ifrat ve tefrit şeklindeki aşırılıklarından doğan reziletler ve itidal noktasında tutulmalarıyla kazanılan faziletler üzerinde durulur; ahlâkın insan karakteriyle olan münasebeti ve değişip değişmeyeceği meselesine de kısaca temas edilir.
Eflatun ile Aristo arasındaki görüş ayrılıklarından birini teşkil eden ve birçok İslâm ahlâkçısı tarafından da sık sık gündeme getirilen ahlâkın değişip değişemeyeceği meselesinde Îcî de Fârâbî ve daha birçokları gibi, ahlâkın değişebileceği yönündeki görüşü tercih eder. Ahlâkî faziletlerin kazanılması ve korunmasına ayrılan ikinci bölümde pratik ahlâk konuları işlenmektedir.
Daha çok faziletleri elde etmenin ve reziletlerden korunmanın yolları üzerinde duran müellif, her reziletin, mukabili olan bir faziletle giderilebileceğini belirtir. Bilgisizliğin bütün ahlâkî hastalıkların kaynağı olduğunu söyleyen İcî, büyük bir eksiklik olarak nitelendirdiği kara cahilliğin (cehl-i mürekkeb) tedavisi için, insan zihninin müşahhastan mücerret düşünceye yükselmesinde önemli bir yeri olan ve kesin sonuçlar veren matematik disiplininin öğretilmesini teklif eder. Aile ahlâkının, ev yönetiminin konu edildiği “Siyâsetü'l-menzil” başlıklı üçüncü bölümde ise ana baba, çocuklar, hizmetçiler gibi aile fertlerinin maddî ve manevî hayatlarının düzenlenmesi, aralarında uyum sağlanması, birbirlerine karşı olan hak ve sorumlulukları incelenir. Eserin “Tedbîrü'l-müdün” başlıklı dördüncü bölümünde müellif devlet yönetimi konusunu işlemekte ve insanın yaratılıştan içtimaî bir varlık olduğu şeklindeki klasik görüşü tekrar etmektedir. Bu bölümde, Fârâbi’den beri devam eden “Fâzıl” ve “Câhil devlet” tarzındaki klasik medîne (ülke) taksimini Îcî’nin de tekrar ettiği görülür. Ona göre, faziletli ülkenin en bariz vasfı, ahalisi arasında sevgi ve dostluğun hâkim olmasıdır. Sosyal hayatın düzenlenmesi ve ülkenin fazilete ulaşmasında Fârâbî gibi o da yöneticilere çok önemli görevler düştüğü görüşünü benimser; eserini de toplumu yönetenlere düşen vazife ve sorumlulukları sayarak bitirir.

Ahlâk-ı Adudiyye, genel olarak Fârâbî ve İbn Miskeveyh gibi İslâm Meşşâî filozoflarının ahlâk ve siyaset alanındaki görüşlerinin tekrarı mahiyetinde olup önemli bir orijinallik taşımamakla birlikte, bilhassa Osmanlı ve İran ilim ve medrese çevrelerinde hayli ilgi görmüştür.

Şerhleri ;
kütüphanelerde birçok yazma nüshası bulunan risale, müellifinin diğer eserleri gibi pek çok kişi tarafından şerhedilmiştir.
Bu şerh­ler arasında, müellifin talebesi ve Buha­rı şarihi Muhammed b. Yûsuf el-Kirmâni nin şerhi birinci sırayı alır.
Taşköprizâde'nin 1540'ta tamamladığı bilinen şerhi Müneccimbaşı Ahmed Dede'ye (ö. 1701) ait şerh de değerlidir.
Tercümeleri :
Ahlâk-ı Adudiyye, Mehmed Emin İstanbuli tarafından Melzemetu'l-ahlâk adıyla Türkçe'ye çevrilmiştir.
Nazmları :
el-Cevheretü 'r-Remziyyetü '1-ferdiyye
, Ahmed Remzi Efendi
Bibliyografya:
1- Taşköprizâde, Miftâhu's-sa'âde.
2- Keşfü'z-zunûn.
3- Hediyyetü’l-arifin.
4- Sicill-i Osmanî.
5- Osmanlı Müellifleri.
6- Bursalı Mehmed Tâhir. Ahlâk Kitaplarımız, İstanbul 1325.
7- Brockelmann. GAL, II, 270.
8- Suppl.
9- G. Sarton. Introduction, New York 1975.
10- Agâh Sırrı Levend. “Ümmet Çağında Ahlâk Kitaplarımız”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, Belleten 1963, Ankara 1964.
11- Fârâbî, “Eflatun ile Aristoteles'in Görüşlerinin Uzlaştırılması” (trc. Mahmut Kaya) Felsefe Arkivi, sy. 24, İstanbul 1984.
12- Ahmed Ateş. “İcî”, IA.
13- M. Münir Aktepe. “Taşköprizâde”, İA.
14- F. Rahman. “Ahlâk”, Encyclopaedia İranica, London 1985.

<
...
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort