Hit (4246) K-457

Kıssai Yusuf

Yazar Adı : Ali İlim Dalı : Türk Dili ve Edebiyatı
Kitap Dili : Kitap Tipi :
Konusu : Sitedeki Kayıt Türleri :
Ekleyen : Aybike Şeker/2008-07-17 Güncelleyen : Fıkıh Dersleri/2008-07-18

Kıssa-i Yusuf

Çeşitli Türk şivelerine ait değişik özel­likler taşıyan eserin dili de farklı yorum­lara sebep olmuştur.

C. Brockelmann, Ali'nin bu kıssasını Eski Osmanlı Türkçesi'nin ilk eserlerinden sayarken

W. Barthold Moğollar devrinde Kırım'da yazıl­mış olabileceğini belirtmektedir.

Fuad Köprülü ise eseri XIV. yüzyıl Kıpçak ede­biyatı mahsullerinden saymıştır.

Ahmet Caferoğlu, eldeki yazmalarına göre, ese­rin Hz. Yûsuf kıssasının benimsenmesi sebebiyle ya "Müşterek Orta Asya Türkçesi" etkisi içindeki bazı yerli Türk şive­lerinden birine çevrilmesiyle meydana gelmiş, ya da bu dillerde yeniden yazıl­mış olabileceğini belirtmekte ve karı­şıklığı buna bağlamaktadır.

Nitekim "Kı­rım dili", yahut "Dest dili'ne çevrilerek yazılmış olan Dresden' ve Berlin nüsha­ları tamamıyla orijinaldir.

Kazan'da bir­kaç defa basılan Kıssa-i Yûsuf (1839, 1899) ise şivece bu üç yazma nüshadan farklıdır.

Bütün bunlara rağmen A. Ca­feroğlu, eserin Orta Asya'da Hârizm'in Oğuzlar'la meskûn bir bölgesinde Oğuz Türkçesi tesiri altında yazılmış olacağını kabul etmektedir.

Saadet Çağatay ise, eldeki bilgilerle eserin hangi lehçeyle ve nerede yazıldığı kesin olarak anlaşıla­madığından, yeni bilgiler bulunmadıkça meseleye çözüm getirmenin tahminler­den ileri gidemeyeceğini belirtmektedir.

Ali'nin, eserinde rubâî veya hece vez­ninin bilhassa "Hikmet'lerin yazıldığı 4 + 4 + 4=12 ölçüsünü kullanmasından Ahmed Yesevî tesirinde kaldığı ve bu tarzı dinî hikâye edebiyatında ilk defa uyguladığı kabul edilmektedir.

Ayrıca yarım kafiyelerin yer aldığı dörtlükler­den meydana gelmesi, dördüncü mısraların redifli bir nakarat halinde tekrar­lanması ve lirizmden tamamen mahrum olmaması gibi hususlar, şairin Yesevî taklitçisi olduğunu gösteren özellikler­dir.

İran edebiyatında Firdevsiden beri daima manzum hikâye konusu olarak kullanılan Yûsuf kıssası Türk edebiyatına ilk defa Ali ile girmiştir. Ancak Firdevsî tesirinin çok az olduğu Ali'de Ho­ca Ahmed Yesevî ve takipçilerinin tesiri kuvvetle hissedilmekte, ayrıca konuyu Kur'ân-ı Kerîmin verdiği bilgilere uygun biçimde kaleme almış olmasıyla da Firdevsiden ayrılmaktadır.

Kıssa-i Yûsuf, edebî Oğuz Türkçesi'ne ait izler taşıması, doğrudan Kur'ân-ı Kerîm'deki kıssaya dayanması ve bu konu­daki ilk eser olması bakımından önem­lidir.

Eserin Gotha, Dresden ve Berlin kü­tüphanelerinde üç yazma nüshası bu­lunmaktadır.

Gotha yazması şive bakı­mından ötekilerden farklı olup Ahmet Caferoğlu'na göre Güney Türkçesi'nin Azerî şivesine meyleden "Dedem Kor­kut" karakterindedir.

...
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort