Hit (3920) K-1239

el İrşad

Yazar Adı : İmamul Harameyn Abdülmelik b. Abdullah el Cüveyni İlim Dalı : Kelam
Kitap Dili : Kitap Tipi :
Konusu : Sitedeki Kayıt Türleri :
Ekleyen : /2014-09-21 Güncelleyen : Fıkıh Dersleri/2014-09-21

el-İrşâd
İmâmü'l-Haremeyn el-Cüveynî'nîn (ö. 478/1085) kelâma dair eseri.

Tam adı Kitâbü'l-İrşâd ilâ kavâtı'i'l-edille fî usûli'l-İtikad olup kaynaklarda çoğunlukla el-İrşâd fî usûli'l-itikâd, bazan da el-İrşâd fî usûli'ddîn şeklinde kaydedilmektedir.
Kelâm tarihi kaynaklarında eserin yine Cüveynî'ye ait eş-Şâmîlin muhtasarı olduğu belirtilmişse de bu konuda müellifin herhangi bir açıklaması olmadığı gibi eser tam bir ihtisar mahiyetinde de değildir. Ancak eş-Şâmil"ın telifi sırasında yazılmış olması ihtimali kuvvetli görünmektedir.
el-İrşâd, çok kısa bir mukaddimeden sonra otuz kadar ana bölümden (bab), meydana gelmektedir. Kelâma giriş mahiyetindeki ilk bölümde "nazar", ikincisinde "ilim" konusu işlendikten sonra sekiz bölüm ulûhiyyet bahislerine ayrılmış, burada temel ulûhiyyet konuları işlenirken özellikle isbât-ı vâcib delilleri, sıfât-ı ma'neviyye. kelâm sıfatı ve rü'yetullah meseleleri açıklanmıştır.
Diğer bölümlerde ise kaza ve kader problemi ele alınarak kullara ait fiillerin yaratılması, istitâat, adi ve cevr kavramları ve Mu'tezile'nin aslah görüşü işlenmiştir.
Ardından klasik kelâmın İkinci temel konusu olan nübüvvet bahislerine geçilmiş, burada dört bölüm halinde nübüvvetin ispatı, mucize. Hz. Muhammed'in nübüvveti ve peygamberlerin ortak vasıfları üzerinde durulmuştur. Daha sonra sem'iyyât bahislerine yer verilen eserde ecel, rızık, emir bi'1-ma'rûf nehiy ani'l-münker konularıyla ölülerin dirilmesinden ceza ve mükâfat mahalline gidinceye kadar devam edecek olan süreçte âyet ya da hadislerle bildirilen hususlar incelenmiş, ayrıca iman-amel ilişkisiyle imanda artma ve eksilme olup olmayacağı ve tövbe meselesi ele alınmıştır. Eserin son dört bölümünde imamet konulan açıklanmıştır.

İslâm coğrafyasında fikrî ve mezhebî dalgalanmaların görüldüğü V. (XI.) yüzyılın ürünü olan eserin, özelliği Ehl-i sünnet akaidini Eş'ariyye ekolüne göre ortaya koymuş olmasıdır. Eserde bazan "âlimlerimiz, bize göre" gibi İfadelerle bu ekole göndermelerde bulunulmuş. Bâkıllânî ve Ebû İshak el-İsferâyînî gibi Eş'arî kelâmcılarının da isimleri zikredilmiştir. Bununla birlikte kitapta Eş'arî çizgisiyle uyuşmayan görüşlere de rastlanmaktadır. Bunların başında zât-sıfat ilişkisiyle ilgili olarak "ahvâl" teorisinin kabulü gelir.
Müellifin diğer eserlerinde görülmeyen bu teoriyle Allah'ın sıfatları ilâhî zâtın varlık ve yoklukla nitelenemeyen halleri olarak açıklanmış, ayrıca vücûd ve beka ilâhî sıfatlardan sayılmayıp zâta indirgenmiştir.
Esas itibariyle eser, Bâkıllânî tarafından Önemli ölçüde sistemleştirilen Eş'arî kelâmını daha derli toplu hale getirmiş, bid'at fırkalarının görüşlerini daha güçlü delillerle çürütmeye çalışmıştır. Ayrıca kitapta Aristo mantığına belirgin şekilde yer verilmiş, varlık konusu nisbeten felsefî açıdan işlenmiş, kelâm terminolojisi biraz daha geliştirilmiştir. Bu yönleriyle eser, mütekaddimîn dönemiyle müteahhirîn dönemi kelâmı arasında bir köprü vazifesi görmüştür.
Müteahhir kelâmcılar tarafından temel kaynaklardan biri olarak kullanılan el-İrşad, Sıddîk Hasan Han'ın da belirttiği üzere Selef âlimlerinin kelâm eleştirilerinde merkezî hedefte yer almış. Şehristânî ve Seyfeddin el-Âmidî gibi Eş'arî âlimlerince sadece müelliften bahsedilerek ahvâl görüşü bakımından eleştirilmiştir.
el-İrşâd'ın çeşitli kütüphanelerde çok sayıda yazma nüshası bulunmaktadır.
Eser ilk defa Fransızca tercümesiyle birlikte J. D. Luciani (Paris 1930), daha sonra Muhammed Yûsuf Mûsâ ve Ali Abdülmün'im el-Hamîd ile (Kahire 1369/1950) Es'ad Temîm (Beyrut 1405/1985) tarafından neşredilmiştir.

el-İrşâd üzerine yazılan şerhlerden biri müellifin öğrencisi Ebü'l-Kâsım Süleyman b. Nasır el-Ensâriye aittir. Bundan başka İbnü'l-Mer'e diye tanınan Ebû İshak İbrahim b. Yûsuf Nüketü'l-İrşâd, İbn Bezîze el-İs'âd fî şerhi'l-İrşâd ,Abdurrahman b. Ahmed b. Ömer er-Reşâd fî şerhi'l-İrşâd, Ebü'l-İz Muzaffer b. Ali, el-Mukterah adlarıyla şerhler kaleme almışlardır.

...
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort