et-Temhîd limâ fi'l-Muvatta' mine'l-meânî ve'l-esânîd
Müellifin, el-Mavatta'ın Yahya b. Yahya el-Leysî rivayetinde doğrudan Hz. Peygamber'e nisbet edilen hadisleri esas alarak esere yazmış olduğu şerhtir. Ancak Yahya b. Yahya nüshasında bulunmadığı halde diğer hadis mecmualarında geçen mütâbi' ve şâhid olabilecek rivayetleri de başka senedlerle eserine almıştır. Hadisleri sırasıyla muttasıl, münkatı" ve mürsel diye düzenlemiş, başka tariklerden muttasıl senedle gelen maktu' ve mürsel rivayetleri de zikretmiştir. Hadisleri şerhederken senedde geçen râvilerin hal tercümelerini vermiş, hadisler hakkında âlim ve şairlerin sözlerinden nakiller yapmış ve bunlardan çıkardığı fıkhı hükümleri yazmıştır. İbn Abdülberr'in, Mâlik'in hocalarını Mağrib alfabesi tertibinde sıraladığı ve her alandaki İlmî birikimini ortaya koyduğu ansiklopedi niteliğindeki eser Saîd Ahmed A'râb ve diğerleri tarafından sonuna iki ciltlik bir fihrist eklenerek yayımlanmıştır. Özellikle Endülüs'te büyük kabul gören eser, V. (XI.) yüzyılda Ebû Abdullah Muhammed b. Hüseyin el-Ensârî tarafından et-Takrib li Kitâbi't-Temhîd adıyla şerhedilmiştir. Bu şerh ile Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî'nin yaptığı ihtisarın birer nüshası Fas Karaviyyîn Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Eser ayrıca Kasım b. Fîrruh eş-Şâtıbî tarafından 500 beyit halinde nazma çekilmiştir. Muhammed b. Abdurrahman el-Mağrâvî, Fethu'l-berfi't-tertîbi'l-fıkhî li-Temhîdi İbn Abdilber adlı çalışmasında et-Temhîd'i fıkıh konularına göre yeniden düzenlemiş, hadislerini tahrîc ederek bir mukaddime ve on iki cilt halinde yayımlamıştır (Riyad 1416/1996). Mustafa Sumeyde, Fethu'l-mâlik bi-tebvîbi't-Temhîd li'bni Abdilber alâ Muvatta'i Mâlik adlı eserinde et-Temhîd'i farklı bir şekilde düzenlemiş, hadislerini de tahrîc etmiştir. Nevzat Tartı, İbn Abdülber ve et-Temhîd'indeki Şerh Metodu adlı bir yüksek lisans tezi hazırlamıştır.
...