Ürdün Üniversitesi Kütüphanesinde Bulunan Arap Dili Ve Edebiyatı Tezleri

ÖNSÖZ

Tezler, bilimsel araştırma yapan akademisyenlerin ve araştırmacıların vazgeçilmez referanslarından olmalarına rağmen, maalesef bunların tanıtılması ve yayınlanmasına yeteri derecede önem verilmemektedir. Gerek ülkemizde gerekse orta doğuda yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerine baktığımızda bu durum bariz bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Zira hazırlanan tezler ile bunlardan neşredilenleri arasında kemiyetçe ciddi bir fark bulunmaktadır. Bu durumu Ürdün Üniversitesi Kütüphanesi’ndeki Arap dili ve edebiyatı alanında hazırlanan tezleri incelediğimizde yakından gördük. Zira bu Kütüphanede adı geçen alanla ilgili 1700 civarında Yüksek Lisans ve Doktora tezi bulunmasına karşın bunlardan çok az bir kısmı neşredilmiştir.

Bu sebeple Arap dili ve edebiyatı sahasında çalışan akademisyenlere ve araştırmacılara yardımcı olması amacıyla, bu kütüphanedeki tezlerin, en azından, künye bilgilerini vermenin bu alana bir katkı sağlayacağını umuyorum. Tezlerin Ürdün Üniversitesi kütüphanesinde bulunması hasebiyle bu üniversite [1] ve kütüphanesi hakkında muhtasar bilgi vermek istiyorum.

Ürdün Üniversitesi 2 Eylül 1962 yılında Ürdün Kraliyeti tarafından alınan bir kararla kurulmuş olup 15 Aralık 1962’de Edebiyat Fakültesi’ne öğrenci alımı ile eğitim-öğretime başlamıştır.

İlk mezunları 149 erkek ve 18 kızdan ibaret iken 2003 yılında mevcut öğrenci sayısı 25,000’in üzerine çıkmıştır. 17 fakülte ve 71 akademik bölümden oluşan Üniversite 925 civarındaki Akademik personeli ve 2000’in üzerindeki çalışanı ile yüksek öğretime hizmet vermektedir.

Üniversitenin kuruluşu ile birlikte tesis edilen Ürdün Üniversitesi kütüphanesi ülkenin sayılı kütüphanelerden biridir. 10.500 metrekarelik kapalı alana sahip müstakil binasının yanında, fakülte ve değişik merkezlerde kendisine bağlı 16 salonu ile birlikte bu alan 15.000 metrekareye çıkmaktadır. Yerli-yabancı tüm araştırmacı ve öğrencilere açık olan kütüphanenin günlük ortalama ziyaretçi sayısı 9.000 civarındadır.

Üniversite kütüphanesini önemli kılan özelliklerden biri bünyesinde Tez Toplama Merkezi’ni barındırmasıdır. 1986 yılından itibaren Arap Üniversiteleri Birliği’ne üye olan bu merkez, birliğe bağlı üniversitelerde tamamlanan tezlerden birer nüsha alarak araştırmacıların istifadesine sunmaktadır. Bugün 37,000’in üzerinde teze sahip olan merkezden 5 yılını doldurmuş tezlerin tamamını fotokopi yoluyla temin etmek mümkündür.

Ayrıca kütüphane 1970 yılından beri Birleşmiş Milletler, 2001 yılından itibaren de IMF ve Dünya bankası yayınlarına abonedir. Bunun yanında yerli ve yabancı üniversitelerden, kültür, ilim ve araştırma merkezlerinden oluşan yaklaşık 500 kurumla işbirliği halinde olup bu kurumlarla yayın mübadelesi yapmaktadır.

Kütüphanenin bir diğer önemli özelliği 552’si Arapça olmak üzere toplam 1963 süreli yayına abone olmasıdır. Özellikle Arap Dili ve Edebiyatı sahasında araştırma yapanlar için zengin bir süreli yayın arşivine sahiptir.

Klasik fiş sistemini terk eden kütüphane, kendi geliştirdiği bir programla bilgisayar ortamında kitap ve doküman tarama imkanı sunmaktadır. İnternet kullanımı ise 1998 yılından itibaren başlamış olup bu hizmet önceleri kütüphane bünyesinde açılan bir salonda verilirken şimdilerde “1000 Bilgisayar Projesi” çerçevesinde her fakültede açılan salonlarla ve 400 bilgisayardan müteşekkil müstakil bina ile tüm akademik personele ve öğrencilere hizmet vermektedir. Tüm bu olumlu gelişmelerin yanında maalesef kütüphaneden İnternet yoluyla faydalanmak henüz mümkün değildir.

1962 yılında 15.787 civarında kitabı bulunan kütüphane 40 yıl zarfında büyük atılımlar yaparak kitap sayısını 2003 yılında 7,126,244 cildin üzerine çıkartmıştır. Bu alanda çok hızlı gelişme gösteren kütüphanenin 2002-2003 yılındaki mevcut doküman sayısını vermek istiyoruz.

Kütüphanede bazı gazete, dergi, yazma eser, vesika, tez ve şeriyye mahkemelerinin mikrofilm ve mikrofişleri mevcut olup bunların fotokopisi de alınabilmektedir.

Tezlerin çoğu Ürdün dışındaki üniversitelere ait olduğu için bu üniversitelerin hangi ülkelerde olduğunu göstermek ve üniversite hakkında bilgi edinmek isteyenler için -mevcut olanlarının- internet adreslerini vermeyi uygun görüyoruz.