İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : Seferilik,Yolculuk |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : /2031-12-14 | Güncelleyen : /2020-02-01 |
Soru: Malum 90 km yolculuk yapan ve üç günden az kalmaya niyet eden kişi seferi sayılıyor ve farz namazlarını iki rekat kılıyor. Bu namazların sünneti kılınır mı? Bir de o zamanlarda yolculuk meşakkatliymiş, insanlar deve sırtında yolculuk yapıyormuş, o yüzden böyle bir kolaylık gelmiş. Simdi ise insanlar yolculuk yaparken hiç yorulmuyorlar dolayısıyla farzın tümünü kılabilirler diyebilir miyiz?
Ya da Peygamber (sav) zamanında yol durumu emniyetli olmadığı için kadınlar mahremsiz yolculuk yapamıyorlarmış, şimdi ise uçak ve otobüs var dolayısıyla yol emniyeti var. Kadınlar her yere gidebilir diyebilir miyiz?
Zamanın değişkenliği yüzünden şartları kendimizce değiştirmemiz ne kadar doğrudur?
el Cevab: Sefer halinde de nafileler ve sünnetler kılınabilir. Seferi olanların namazlarını kısaltmalarının illeti meşakkat değildir. Allah Teala’nın emri ve peygamberimizin açıklaması bu şekildedir. Bu sebeple ulaşım vasıtalarının yolculuk meşakkatini ortadan kaldırması seferilik hükümlerini değiştirmez. Allah’ın size lutfettiği kolaylığı kabul edin. (Lütfen)
Allah size kolaylık diliyor. Bakara 185 ayetini ve peygamberimizin Allah Teala kullarının onlara verilen ruhsatları yapmalarından hoşnut olur hadisini hatırlayalım...
Kadınların yol emniyeti olsa da mahremsiz yolculuğa çıkması caiz değildir.
لا تسافر المرأة إلا مع ذي محرم
"Kadınlar mahremsiz yolculuğa çıkmasınlar"[1] hadisi var. Buhari ve Muslim hadisidir.
لا يحل لامرأة تؤمن بالله واليوم الآخر أن تسافر مسيرة ليلة إلا معها رجل ذو حرمة منها
Yine Allaha ve ahiret gününe iman eden bir hanım yanında bir mahrem olmaksızın yolculuğa çıkmasın... hadisi var.
Allah Teala kadınların cihadı olan haccı bile mahremi yoksa kadınlara farz kılmamıştır. Bu çerçeve de siz takatiniz yettiği kadar Allah’ın rızasının olduğu şekilde davranmaya çalışın, takatiniz aşan durumlarda da riskli bir iş yapma durumunda olduğunuzun bilinciyle hareket edin...
Her yere gitmeyin tabii... Şartlar değişince hükümlerde değişir ölçüsü; fıkhi bir kural ya da anlatım biçimidir. Kastedilen ise fakihin fetva verirken içinde bulunulan hali ve onun dindeki yerini göz önünde bulundurarak fetva vermesidir.
Hamile bir kadın sebepsiz yere çocuğu aldırmak isterse fakih haramdır der. İlgili naslar sebebiyle... Ama annenin sağlığı hayati tehlike sınırlarına ulaştıysa o şartları göz önünde bulundurarak çocuğun aldırılması fetvasını verir. Şartlar değiştiğinde (hükümleri kafasına göre değil efendimizin bilinen emirleri ve uygulamaları ya da ayetlerdeki ilgili hükümleri çerçevesinde) fetvasını değiştirir. Yani fetvaları değiştirmek fakihin işidir.
[1] el Buhari, es Sahih h no: 1029; ve Muslim, es sahih h no: 2390; Ebu Davud es Sünen, h no: 1469; Ahmed b. Hanbel, el Musned h no: 4476; el Beyhaki, es Sünen el Kubra h no: 4974