Hit (1584) F-1270

Korku Namazı

İlim Dalı : Fıkıh Konusu : Nafile Namaz,Namaz
Soruyu Soran : Cevaplayan : Önder Nar
Cevaplayanın Mezhebi:
Ekleyen : /2020-03-19 Güncelleyen : Fıkıh Dersleri/2020-03-19

Soru: Korku namazı nedir? Daha önce hiç duymadım. Bu namazın cemaatle namazla ne ilgisi var?

el Cevab:
Korku namazı (salatul havf adıyla fıkıh kitaplarında yer alan) bir cemaatle namaz kılma şeklidir.
Cuma ya da örneğin duha namazı gibi bir namazın adı değil; namaz kılma şeklinin adıdır.
Düşman tasallutundan, afetlerden, hastalıklardan ve başa gelen bir beladan dolayı İslam toplumunda korku ve panik oluştuğu durumlarda kontrollü olarak bela anında cemaatle namaz kılınmasının bir çok şekline verilen genel addır.
Efendimizden ve sahabei kiramdan bu konuda nakledilen sahih ve zayıf 14, 15 kadar uygulama şekli vardır. Bunlardan birisi esas alınarak cemaatle kılınan namazlar ( terk edilmez) eda edilirler.
Efendimiz cemaatle namaza o kadar önem vermiştir ki, bu namazın erkekler için terkinden şiddetle men etmiş hatta bu namazda gevşeklik gösterenler hakkında
-; "olanların evlerini gösterseniz onlar içindeyken o evleri ateşe verirdim", buyurmuştur.
Hanefi mezhebinde cemaatle namaz kılınması müekked sünnettir. Cuma namazı farzdır. Bayram namazı vaciptir.
Hükmü verilirken bu üç cemaatle namaz bir ülkedeki İslamlık alameti -ayırt edici özellik- manasında "şeairi islamiyyeden" kabul edilmiştir.
Namazın cemaatle kılınması sırasında saf tertibindeki omuz ve ayak topuklarının teması ile bitişik olmasına "tesviteyu's sufuf" safların sık ve düzgün tutulması adı verilir.
Tesviyetu's sufuf fiilinin hükmü hanefilere göre sünnettir. Namazın tamamındandır.
tesviyetus sufuf sünneti korku anlarında cemaatle namaz kılındığında
bu cemaatle namaz terk edilmez ama tesviyetus sufuf fiili terk edilebilir.
Bu izinden faydalanılarak salgın hastalık hastalık bulaşma riski durumlarında cemaatla namaz için saf tutanlar aralarına sağlık açısından yeterli mesafeler koyarak cemaatle namazlarını kılabilirler.
Corona virüs tehlikesinin yaygın olduğu bu günlerde camilerdeki cemaatle namazlar durdurulacağına saf tertibindeki bitişik duruşlar bir metre mesafesine genişletilerek oluşturulduğunda zaten sayısı az olan cemaatle namaz edaları yerine getirilmeye devam edebilir.
Devlet camilerde namazı yasaklama gereği duymadığına göre kişilerin fert planında namaz kılmalarına izin olduğuna göre, bu günlerde saf tertibini mesafeli olarak yapıp cemaatle namaz şiarı terk edilmeden ibadetlerimiz eda edilebilir.
 
Nisa 102. Ayet

وَإِذَا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرَائِكُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَلْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً وَاحِدَةً وَلا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كَانَ بِكُمْ أَذىً مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضَى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَاباً مُهِيناً


Ve çok sayıda hadis ile sabittir.


Mülahaza: Korku namazı dediğiniz namaz peygamberimize özel bir namazdı. Hz. Peygamberin ölümünden sonra bitti. Lütfen açıklamanızı düzeltiniz. İmam Ebu Yusuf bunu açıkça ifade etmiştir.

el Cevab: Korku namazı efendimize özel namazlardan değildir. Esasen namaz değildir. Cemaatle namaz kılma şeklidir.
Ebu Yusufa (ra) nispet edilen fetvayı yanlış algılamışsınız.
Doğrusu şudur; korku namazının kılınırken iki saf oluşturulup birinci safın imamla ilk rekatı eda edip akabinde kendilerinin namazlarını tamamlayıp nöbete gitmeleri sonra diğer saftakilerle imamın namazı tamamlaması şeklindeki türünün efendimize özel olduğunu bunun sebebinin de askerlerin efendimizin arkasında namaz kılma faziletinden mahrum olmaması olduğunu efendimizden sonra ise bu şekil ya da suretle korku namazının kılınmasının yerine cemaatin ikiye bölünüp birisin bir imamla kılarken diğerlerinin nöbet tutmalarının uygulamada tercih edilmesini söylemiştir.
Yani korku namazı efendimizden sonra meşru değildir dememektedir. Sadece 1 imamla iki cemaatin namaz kılmasına gerek olmadığını söylemektedir.

Not 1: Korku namazı sadece savaş hallerinde değil afet, hastalık vs. den kaynaklanan korku hallerinde de meşrudur.
Not 2: İmam Ebu Yusuf’a nispet edilen görüşün doğrusu için bkz.

-el Kasani, Bedaius Sanai I.242
-İbnul- Humam Fethul Kadir II.97


Mülahaza: Mustafa Pekuslu 
Devlet camilerde ibadeti yasaklamadı ama topluca ibadeti, toplanmayı yasakladı. Sünnette gecen uygulama ve durumla virüs arasında ben bağlantı kuramadım.

el Cevab: Sünnetteki uygulama bir şeyden korkulduğunda korkulan o şeye karşı tedbir alarak cemaatle namaz kılmaya devam etmektir. Bağlantı bu.

Devlet ve camilerden sorumlu idari yapı DİB camilerde cemaatle namaz kılınmasını yasakladı. Camilerde bireysel olarak namaz kılmak yasak değil yasaklanmadı.
Cemaatle namaz yasak ama bireylerin namazı kılması serbest olmasının manası nedir. Saf düzeninde namaz kılınması durumunda virüsün yakın temas sebebiyle bulaşması endişesidir.
Korku namazı ile camilerde cemaat namazının arasındaki bağlantı budur.