Künyesi : Ebû Ali | Lakabı : |
Tabakası : | E-Posta : |
D.Yeri : | D.Tarihi : |
Ö.Yeri : | Ö.Tarihi : 14 Ekim 1092 |
Görevi : | Uzm.Alanı : |
Görev Aldığı Kurumlar : | Mezuniyet : |
Bildiği Diller : | Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak : |
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2009-09-23 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Nizamülmülk , Hasan b. Ali b.İshâk et-Tusî
Nizâmiye Medreseleri’nin kurulusunda en büyük rolü oynayan Ebû Ali , Hasan b. Ali b.İshâk et-Tusî,
lakabı Nizâmü’l-mülk ve el-Atabek 21 Zilkade 408/10 Nisan 1018 tarihinde Horasan'ın eski kültür
merkezlerinden olan Tûs sehrine baglı Nükon kasabasının Ragadân köyünde dogdu.
Bazı tarihçiler bu tarihin 410/1020 oldugunu ifade erdeler.
Asıl ismi Hasan’dır.
Babası Ali bin İshâk, Gâzne Devleti’nde vazife gören bir devlet memurudur.
Nizâmü’l-mülk dogumundan hemen sonra annesini kaybetti. Onun egitimi ile babası ilgilendi.
Küçük yasta Kur’an egitimi aldı. Sonra fıkıh, hadis ve diger ilimleri ögrenmesi için onu Tûs’a gönderdi.
Nizâmü’l-mülk ve kardesi, devrin meshur fakihlerinden Ebû'l Kasım Abdullah'ın yanında mükemmel bir
tahsil görmüslerdir. Öyle ki Nizâmü’l-mülk henüz 11 yasında iken Kur'an-ı Kerim'i ezberlemis ve yine
çok genç yasta iken fıkıh âlimleri arasında zikredilir olmustur.
Dinî ve edebî kültürü ile temayüz eden Nizâmü’l-mülk idarecilikte de büyük muvaffakiyet göstermistir.
Babası ile birlikte Gâzneliler’in maiyyetinde çalısmıs, Selçuklular, Gaznelileri 431/24 Mayıs
1040'taki Dandanakan savasında maglup ettigi zaman Nizâmü’l-mülk’ün babası Selçukluları takip ederek
Selçuklu hizmetine girmistir.
Daha sonra Belh sehrine yerlesti. Burada 445/1053–54 tarihinde Davud Çagrı Bey’e takdim edildi. Nizâmü’l-mülk parlak düsüncesi ve derin kültürü sayesinde bu Selçuklu prensi yanında hüsnü kabul gördü.
Çagrı Bey onu kendine özel sekreter yaptı ve ona son derece itimat etti. Nizâmü’l-mülk Çagrı Beyi
bir daha bırakmadı. Onunla beraber 445/1053-54’de Selçukluların en önemli yerlesim merkezi olan
Merv’e gitti.
Nizâmü’l-mülk Belh valisi ve aynı zamanda Alparslan’ın ilk veziri Ebu Ali Ahmed b. Sadân'ın yanında bulundugu esnada sehrin idaresinde gösterdigi maharetten dolayı tanınmıs ve daha sonra Merv'de bulunan Alparslan'a takdim edildi.
O tarihten sonra da Alparslan'ın yanından ayrılmamıstır.
Alparslan Selçuklu tahtına oturur oturmaz Nizâmü’l-mülk'ü kendine vezir tayin etti.
Halife Kaîm b. Âmrillah tarafından kendisine "Nizâmü’l-mülk", "Kıvâmü'd Devle-ve'ddîn" lakapları verildi. Nizâmü’lmülk, Malazgird muharebesi hariç (Alparslan tarafından her ihtimale karsı, memleketi idare etmek
vazifesi ile Hemedan'a gönderildigi için istirak edememistir.) devletin bütün fütûhat muharebelerinde
Sultanlarla (Alparslan ve Meliksah) birlikte olmus, cesareti ve isabetli kararları ile zafere giden yolu
göstermis