Hit (903) Y-3973

Ali Seydi Bey

Künyesi : Lakabı :
Tabakası : 19.Yüzyıl E-Posta :
D.Yeri : Erzincan D.Tarihi :
Ö.Yeri : Ö.Tarihi : Eki.33
Görevi : Devlet Adamı,Kâtip,Mutasarrıf,Öğretmen,Şair,Tarihçi,Vali,Yazar Uzm.Alanı : Araştırmacı-Yazar,Osmanlı Müellifi,Şiir
Görev Aldığı Kurumlar : Mezuniyet :
Bildiği Diller : Arabça, Farsça, Fransızca Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak :
Ekleyen : Nurgül Çepni/2009-11-11 Güncelleyen : /0000-00-00

Ali Seydi Bey

Daha çok hazırladığı sözlükler ve okullar için yazdığı tarih kitaplarıyla tanınan son devir yazar ve idarecilerindendir.

Erzincan'da doğdu (21 Zilhicce 1286/ 24 Mart 1870).

Süvari kumandanı Üzeyir Paşa'nın oğludur.

Babasının adı Sicill-i Ahvâl Defteri'ne yanlışlıkla Aziz olarak kaydedildiğinden bazı yerlerde bu şekil­de geçmekteyse de ailesinden alınan bil­gilere göre doğrusu Üzeyir'dir.

Nitekim Türkiye Büyük Millet Meclisi kayıtlarında da bu şekildedir.

Erzincan Askerî Rüşdiyesi ve Mülkiye İdâdîsi'ni bitirdi.

Sınıf arkadaşlarından Rızâ Tevfik'in belirtti­ğine göre Mülkiye'deki tahsili sırasında şiirle uğraşan Ali Seydi, mektebin Ali Ke­mal, daha sonraki yıllarda tasavvufi şi­irleri dolayısıyla "şâir-i ilâhî-nevâ" laka­bıyla tanınan Ali Rızâ ve Ali Ferruh gibi önde gelen şairleri arasında yer alıyor­du.

1891'de Mülkiye'nin yüksek kısmın­dan mezun oldu.

Aynı yıl Şûra-yi Devlet Kalemi'nde devlet hizmetine girdi.

Bir yandan da Numûne-i Terakkî Mektebi ile idâdîlerde hesap, hendese, kitabet, imlâ ve tarih hocalığı yapmaya başladı.

Üsküdar İdadisinde çalışırken Hazîne-i Hâssa Nezâreti Tahrirat Kalemi mümey­yizliğine geçti.

Hakkında verilen bir jurnal üzerine tutuklanarak muhakeme edil­dikten sonra "arâzî-i seniyye" başkâtip­liği üyeliğiyle Bağdat'a sürgün edildi (1896).

Burada da Bağdat İdâdîsi ile di­ğer birçok mektepte muallimlik yaptı.

Ayrıca aşiretler arasındaki bazı ihtilâf­ları halletmekle görevlendirildi.

Göster­diği dirayetle bu önemli meseleyi, taraf­ları memnun ederek çözdüğü ve devleti büyük bir gaileden kurtardığı için mü­kâfat olarak İstanbul'a dönmesine izin verildi (Mart 1900).

Görevlerinde başarılı olduğu için 1901'-de Hazîne-i Hâssa Tahrirat Kalemi mü­meyyizi, 1904'te başmümeyyiz, 1907'de ise müfettiş oldu ve çeşitli rütbe ve ni­şanlarla mükâfatlandırıldı.

Bu arada Bağ­dat, Basra ve Musul Emlâk-i Hümâyun idareleri ile Dicle üzerinde çalışan Hamidiye Vapurları İdaresi'ni teftiş için bir yıl kadar bu bölgelerde bulundu (1907-1908).

Hazîne-i Hâssa'nın II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesinden sonra Ma­liye Nezâreti'ne bağlanması üzerine ya­pılan kadro düzenlemesi sonucu açıkta kaldıysa da bir müddet sonra ehliyet ve hizmeti göz önüne alınarak Dahiliye Nezâreti müfettişliğine tayin edildi (9 Eylül 1909)

Aynı yılın kasım ayında Sultan Reşad'ın emriyle kurulan Târîh-i Osmânî Encümeni'ne daimî âza seçildi.

Bu ara­da Mütemayiz rütbesi ve ikinci Mecîdî nişanıyla mükâfatlandırıldı.

1913-1919 yılları arasında, önce üç ay kadar Adana vali vekilliği yaptıktan sonra Dahiliye Ne­zâreti Teftiş Heyeti umum müdür vekil­liği, Bolu ve Çatalca sancakları muta­sarrıflığı ve Elaziz valiliği yaptı.

Bu son vazifesinden azledildikten sonra ise da­ha çok eğitim ve öğretim hizmetlerine ağırlık vererek eser yazmakla meşgul oldu.

Ali Seydi, Cumhuriyet'in ilânını mü­teakip adı Türk Tarih Encümeni olarak değiştirilen ve başkanlığını Ahmed Re­fik Altınay'ın yaptığı Târîh-i Osmânî Encümeni'nde tekrar görev aldı.

Encüme­nin 1927 yılında Maarif Vekâleti bün­yesinde ve Fuad Köprülü başkanlığında yeniden teşkilinde ise açıkta kaldı. Bu yıllarda Mekteb-i Mülkiyye'de muallimlik yaptı.

1933 yılı Nisanında Trabzon me­busu seçilerek Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne girdiyse de ekim ayında hastala­narak vefat etti.

Ali Seydi Bey bilhassa eserleriyle Türk eğitim ve fikir hayatına önemli hizmet­lerde bulunmuştur.

Meşrutiyet aydınla­rının birçoğu gibi maarif sahasındaki eksiklerin giderilmesinin önemine inan­mış, bunun için pek çok eser yayımlan­ması gerektiği üzerinde durmuştur.

Ona göre ilerlemek için Batının ilim ve fen alanlarındaki gelişmelerinden süratle haberdar olmak ve halkın kültür seviye­sini yükseltmek gerekiyordu.

Bu sebep­le birçoğu ders kitabı mahiyetinde olan büyüklü küçüklü doksandan fazla eser kaleme almıştır.

Dil meseleleriyle ayrı­ca ilgilenmiş, çeşitli sözlükler hazırlamış, alfabe değişikliğine karşı çıkarak bu­nun getireceği zararları belirten küçük fakat önemli bir risale yayımlamıştır.

Sıvı ilâçların kolaylıkla içilmesi için özel bir kaşık icat ederek "ihtira beratı" ala­cak kadar araştırmaya meraklı olan Ali Seydi, idarî ve ilmî çalışmalarıyla başarı­lı ve çok yönlü bir hüviyet gösteren son devir aydınlarından biridir.

Eserleri:

Sadrazamlar

Usûl-i mesaha ta'yîn-i me­safe

Hall-i Mesâil

Sözlükler:

Resimli Kâmûs-ı Osmânî

Seci ve Kafiye Lügati

Lugatçe-i Edebiyyât

Defter-i Galatât

Lisân-ı Osmânî'de Müstamel Lugat-ı Ecnebiyye

Musavver Dâiretü'l-ma-dri

La­tin Hurûfu Lisanımızda Kâbil-i Tatbik midir?

Resimli Yeni Türkçe Lügat

Dil Konusundaki Eserleri:

Güldeste-i Bedâyi'

Mesâil-i Tabîiyye (İstanbul 1307)

Kitabet Ders­leri (İstanbul 1321)

Furûk-ı Müteşâbihât ve Müterâdifât (İstanbul 1329)

Tarihe Dair Eserleri:

Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort