Adı, Mustafa bin Ahmed’dir.

1541 senesi Nisan ayında Gelibolu’da doğdu.

Küçük yaşta tahsile başlayan Ali Efendi yirmi yaşında medreseden mezun oldu.
Mihr-ü Mah adlı eserini şehzade İkinci Selim’e takdim ederek divan katibliği vazifesine atandı.

Daha sonra Şam beylerbeyi Lala Mustafa Paşanın divan katipliğine tayin edildi.

Mustafa Paşanın Mısır beylerbeyi olması ile birlikte Mısır’a gitti.

Bir süre sonra Mustafa Paşa Mısır beylerbeyliğinden alınınca, Manisa’daki Şehzade Üçüncü Murad’ın musahibleri arasına girdi.

Oradan Bosna Beylerbeyi Ferhat Paşanın divan katipliği vazifesine tayin edildi.
Sultan Üçüncü Murad Han devrinde Gürcistan beylerbeyliği ve divan katipliği görevlerinde bulundu.
Sultan Üçüncü Mehmed tahta çıktığı zaman mir-i miran rütbesiyle Şam valiliğine tayin edildi.

Fakat o, yazmakta olduğu Künhü’l-Ahbar adlı eserini tamamlamak için lüzumlu malzemeyi daha rahat bulabileceği Mısır defterdarlığı veya Amasya sancakbeyliğini istedi.
Son olarak kendisine Cidde emirliği verilen Ali Efendi, bu vazifesine Mısır ve Mekke yoluyla giderek hac farizasını yerine getirdi.

Sultan Üçüncü Mehmed’e yazdığı bir mesnevide kendisine Mısır eyaletinin verilmesini rica etmişse de, buna nail olamadan 1008 (1600) senesinde Cidde’de vefat etti.
Ali Mustafa Efendi, bir şair olarak zaman zaman üstün şiirler yazmıştır.

Bunu, ortaya koyduğu üç Divan’ı açıkça gösterir.

Ayrıca şerh edebiyatımızda mühim yeri vardır.

Sultan Üçüncü Murad’ın şiirlerinin şerhini yapmıştır.

Nefi gibi bazı şairlere mahlas vermiştir.

Mustafa Ali Efendi, çeşitli alanlarda yazı yazmakla birlikte, asıl başarılı olduğu alan tarihtir.

Ayrıca eserlerinde tenkid fikrine yer verir.

Yüzyılını bir bakımdan ele alan bir yazar olup, manzum, mensur elliye yakın eseri vardır.

Bunlardan en ünlüsü dört bölümden meydana gelen Künhü’l-Ahbar adlı tarihidir.

Eserleri:

Künhü’l-Ahbar

Kavaidü’l-Mecalis

Menakıb-ı Hünerveran

Nadir-ül-Maharib

Heft Meclis

Zübdet-üt-Tevarih

Nusretname

Cami-ul-Hubur der Mecalis-i Sur

Mirkat-ül-Cihad

Füsulü Hallü Akd ve Usuli Harc ü Nakd

Halat-ül-Kahire min el-adat- iz-Zahire

Mihr ü Mah

Mihr ü Vefa

Tuhfet-ül-Uşşak

Rahat-ün-Nüfus

Hilyet-ür-Rical

Münşeat

Mahasin-ül-adab

Divan (üç adet Varidat-ı Enika)