Mehmed Çelebi (Yirmisekiz)
Yeniçeri Ocağında Yirmisekizinci Orta’ya mensup olduğu için bu adla anılır. Yeniçeri Efendisi, Darphane Nazın, Defter-i Hâkânî Emiri, Ruzname-i Evvellik ve Elçilik gibi çeşitli devlet görevlerinde bulundu.
1720 yılında bozulan Türk-Fransız ilişkilerini düzeltmek ve Fransa'daki bazı yenilikleri öğrenmek düşüncesiyle seksen kişilik bir heyetle birlikte Paris'e gönderildi. Bir yıl kadar kaldığı Fransa'da izlenimlerini bir rapor olarak Sultan Üçüncü. Ahmed'e sundu. Ünlü Sefaretname’si bu izlenimlerinden oluşmaktadır. Eğlenceleriyle ünlü Lale Devri (17l8–1730)'nin başlamasında bu eserin önemli bir rolü olduğu söylenir. Paris'ten dönüşünde defter emîni, rûznâraçe-i evvel ve baş muhasebeci oldu. 1730 ihtilalinde Lefkoşe'ye sürüldü ve sürgün hayatının ikinci yılında orada öldü.
Çelebi'nin ayrıca bazı yazma mecmualarda Faizi mahlasıyla şiirleri de bulunmaktadır. Sefaretname'nin ilk baskıları 1867 ve 1871 yılında İstanbul'da, Şevket Rado tarafından sadeleştirilerek Yirmisekiz Mehmed Çelebi'nin Fransa Seyahatnamesi adıyla 1970 yılında; Galland tarafından yapılmış Fransızca çevirisi de 1957 yılında Fransa'da yayımlandı.
"Efendi Paris'i Evliya Çelebi'nin Viyana'yı seyrettiği gibi Kanunî devrinin şanlı hatıraları arasından ve bir serhat mücahidinin mağrur gözü ile görmez. O, XVIII. asır Paris'ine Karlofça'nın ve Pasarofça'nın millî şuurda açtığı hazin gediklerden ve devlet işlerinde pişmiş zeki bir memurun tecrübesiyle bakar." (Ahmet Hamdi Tanpmar)

ESERLERİ:

• Sefaretname