Hit (4516) M-44

Prof. Dr. Muhammed Hamidullah

Yazar Adı : Muhammed Hamidullah İlim Dalı : Biyografi
Konusu : Dili : Türkçe
Özelliği : Makale Türü : Yazar Tanıtım
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2015-06-19 Güncelleyen : /0000-00-00

Prof. Dr. Muhammed Hamidullah

Bir zamanlar Osmanlı Sarayı’ndan bir “gelin” almakla şereflenen, İngiliz sömürge idaresi altındaki Hind Kıtası’nın özerkliğe sahip Haydarabad (Deccan) Nizamlığı’nda (günümüz bağımsız Hindistan Devleti’nin Haydarabad/Deccan Eyaleti’nde) yukarı ataları arasında ashâb-ı güzînden bazı üyeler de bulunan çok geniş bir ailenin ferdi olarak 19 Ocak 1908 miladî (16 Muharrem 1326 hicrî) tarihinde dünyaya gözlerini açan Halilullah oğlu Muhammad Hamidullah, 17 Aralık 2002 (13 Şevval 1423 h.) tarihine rastlayan bir salı sabahı, Florida’nın Jacksonville şehrinde yaklaşık on yıldır birlikte yaşadığı erkek kardeşinin çocukları (yeğenleri) himmet ve vefâ sahibi Sadida Athaullah, İrfan ve Reyhan’ın sıcak “yuva”larında sabah namazını edâ ettikten kısa bir süre sonra dünya hayatına gözlerini yummuş ve pek özlediği Refîk’ul-A’lâ ile buluşma yolculuğuna çıkmış bulunuyor.

Miladî-şemsî takvimde 94, Hicrî-kamerî takvime göre ise yaklaşık 100 yıllık ömrü boyunca M. Hamidullah nasıl bir hayat sürdü, hedeflediği gayelerden acaba ne kadarına ulaştı...

Kendisi Türkiyeli bazı yakın dostlarına bizzat açıkladığına göre, ilk İslamî bilgilerini ailesi içinde ve özellikle annesinden almıştı; validesi, Hz. Peygamber’in hayatını, sahabî menkıbelerini, Siyer’de yer alan olayları özel ve belli bir “anlatım üslûbu” kullanarak küçük bir çocuğun mantık ve muhayyilesine uyarlayarak bütün bu bilgilerin onun zihninde ve belleğinde yer etmesini sağlamıştır.

İlk, orta ve lise öğrenimini Haydarabad/Deccan’da başarı ile tamamlayan merhum M. Hamidullah, aynı eyaletteki Osmaniye Üniversitesi’ni bitirdiğinde ana dili Urduca’dan ayrı Sanskritçe, Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca üzerinde hakimiyet kurmuş bulunuyordu.

Yüksek Lisans (Master of Arts) çalışmalarını yine Osmaniye Üniversitesi’nde tamamlayan rahmetli üstad, 30’lu yıllarda San’â/Yemen, Dımaşk/Suriye, Mekke, Medine/Hicaz, Tahran/İran, İstanbul/Türkiye (1932)’den ayrı, İngiltere ve Fransa gibi Batı ülkelerindeki “yazma eser” kütüphanelerini ziyaret ile “İslamî Devir Klasik Müellifleri”nin, Orta Çağ İslamı’nda ilme yaptıkları hizmetleri yakından tanıma ve özellikle Resûlullah Muhammed A.S.’ın hayatı ve faaliyetleri ile ilgili “siyer” bilgilerini doğrudan ana kaynaklarından alıp edinme imkânına sahip olmuştur.

Batı’da özellikle 1933’te Bonn Üniversitesi’nde (Almanya) Devletler Umûmî Hukuku alanında* ve 1935’te Paris Sarbonne Üniversitesi’nde (Fransa) tarih-edebiyat dalında** savunduğu ilmî tezler ile iki ayrı bilim dalında hem hukuk hem de tarih-edebiyat alanlarında çifte doktora ünvanı kazanmış ve pek tabiî olarak giriştiği araştırmalarda kullandığı batılı ilmî kaynaklar ve ayrıca içinde çalıştığı akademik muhitlerde gerçekleştirdiği istişare ve görüşmeler sayesinde İngiliz, Fransız ve Alman ilim adamları ve şarkiyatçılarının görüş, tez ve sav’larını yakından tanıma, bilimsel analiz ve sentezlerde başarılı bu batılı uzmanların ilmî sonuçlara varmada kullandıkları metot ve teknikleri yakından tanıma fırsatını elde etmiştir.

II. Dünya Savaşı’nın çıkmasından sonra Haydarabad/Deccan’a dönen ve lisans ve yüksek lisans diplomalarını aldığı Osmaniye Üniversitesi ile aynı Nizamlık idaresinde kurulu Nizamiye Üniversitesi’nde de (full) profesör olarak 1940’lardan itibaren “Devletler Hukuku” ve “Siyer” kürsülerinde (ana bilim dallarında) derslerini başarı ile sürdürmüştür.

Nihayet kısa süreli bir ilmî araştırma ziyareti için 1947’de geldiği Paris’te bulunduğu sırada aynı yıl bağımsızlığa kavuşmuş Hindistan Devleti’nin silahlı kuvvetlerinin Haydarabad Nizamlığı topraklarını istilâ ile siyasî ve idarî özerkliğe sahip bu Müslüman idarenin (Nizamlık idaresi) varlığına son vermeleri üzerine rahmetli üstad, Paris’te bu işgal ve istilâ hareketini protesto eden siyasî yazılar kaleme alıp bunları Fransa’da yayınlaması neticesi, doğup büyüdüğü ve akademik çalışmalarını sürdürdüğü Haydarabad/Deccan’a bir daha asla dönememe durumu ile karşılaşmış ve o günün Hindistan hükümeti, üstadın pasaportunu iptal ile kendisini vatandan cüdâ, yâd ellerde kalma durumu ile karşı karşıya bırakmıştır. Vatanına dönmesi böylece yasaklanan rahmetli, Paris’te kalıp burada Haymatlos statüsü ile yerleşmek zorunda bırakılmıştır.

Şurası bir gerçektir ki, 50’li yılların başlarında CNRS (Centre National des Recherches Scientifiques) üyesi*** olarak kabul edilişine kadar Paris’te, çok sıkıntılı geçim şartlarında senelerini geçiren üstad, burada, Arapça, Farsça vb. özel dersler vermek sûretiyle ayakta kalmayı başarabilmiştir.

* Doktora tez konusu şu başlık altındadır: “Die Neutralität im Islamischen Wölkerrecht”, Berlin 1935.

** Bu doktora tezinin başlığı söyledir: “La Diplomatie Musulmane à l’Epoque de Prophète et des Khalifes Ortodoxes”, Paris 1935.

*** 1990’da aynı müesseseden emekli olmuştur.

30’lu yıllarda San’â/Yemen, Dımaşk/Suriye, Mekke, Medine/Hicaz, Tahran/İran, İstanbul/Türkiye (1932)’den ayrı, İngiltere ve Fransa gibi Batı ülkelerindeki “yazma eser” kütüphanelerini ziyaret ile “İslamî Devir Klasik Müellifleri”nin, Orta Çağ İslamı’nda ilme yaptıkları hizmetleri yakından tanıma ve özellikle Resûlullah Muhammed A.S.’ın hayatı ve faaliyetleri ile ilgili “siyer” bilgilerini doğrudan ana kaynaklarından alıp edinme imkânına sahip olmuştur.
Yayınlandığı Kaynak :
Yayınlandığı Dergi : Tarihi Osmani Encümeni Mecmuası
Sanal Dergi :
Makale Linki :
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort