Hit (2069) KUR-2116

Debbağinler (Cemaati Debbaginı Hassa)

Kurum Türü : Osmanlı Sanat Kurumları Kurucusu :
Eğitim Dili : Kuruluş Tar :
Ülke / Şehir : Türkiye / İstanbul Özellik :
Ekleyen : /2015-06-09 Güncelleyen : /0000-00-00

Debbağinler (Cemâat-i Debbâgîn-ı Hâssa)

Ehl-i Hiref maaş defterlerinde “cemâat-i debbâgîn-ı hâssa” olarak geçen debbağlar bölüğüne bağlı çalışanlar, saray için hazırlanan çeşitli eşyalarda gerekli olan deri malzemeyi kullanıma hazır hale getirmekteydi. Deri, pabuç, çizme, kitap ciltleri, kese, matara, hayvan eyerleri, atlar ve yük arabaları için koşum takımları, kalkan, ok, yay kuburları, gölge oyunu figür ve dekorları, çeşitli eşyaların aksesuarları olmak üzere çok çeşitli objelerde kullanılmakta olan ve Osmanlı sanatında önemli bir yere sahip olan bir malzemeydi. Bu anlamda, sarayda muzeduzanlardan, ciltçilere; siperduzanlardan, tirgerlere; saraçlardan niyamgeranlara çok sayıda hassa bölüğü hazırlayacakları eserlerin malzemesini debbağlardan temin etmekteydiler.
Debbağlar, farklı hayvanlardan elde edilen derileri, sepilenerek (tabaklanarak) koyun derisi (meşin), keçi derisi (sahtiyan), manda derisi (kösele), sığır derisi (vaketa), öküz derisi (gön), erkek eşek derisi (himar), iyi terbiye edilmiş buzağı derisi (tirşe), ceylan derisi (rak) gibi farklı türde deriler olarak kullanıma hazır hale getirmekteydiler. Deri malzemenin sağlandığı büyük ve küçükbaş hayvanların kesim yerleri, İstanbul’un fethinden sonra Sultan II. Mehmed tarafından Yedikule civarında kurulmuştu. Otuz üç salhaneden oluşan bu kesim yerinin yakınında hayvan derilerinin işleneceği üç yüz altmış debbağhane bulunmaktaydı. Sonraki dönemlerde de İstanbul’un diğer semtlerinde yeni debbağhaneler oluşturulmuştu. Sultan II. Selim (1566-1774) de hanımı Nurbânu Sultan’ın Üsküdar’da yaptırttığı Atik Valide Camii ve imaretine vakıf olması için on iki debbağhane kurdurmuştu. Hassa debbağlarına ait çalışma yerleri ise henüz bilinmemekle birlikte, deri işlenirken yayılan kötü kokular nedeniyle saraya uzak bir semtte olabilmesi akla yatkın gelmektedir.
Sarayın zanaatkâr bölüklerinden olan debbağlar 16. yüzyılın sonundan itibaren maaş defterlerinde görülmeye başlamıştır. En kalabalık oldukları dönemde, 17. yüzyılda, grubun en fazla sayıda çalışana sahip olduğu tarih olan 1638 tarihli defterde otuz üç kişinin kaydı yapılmıştır. 18. yüzyıla gelindiğinde ise bölükte en fazla on bir kişinin görev yapmış olduğu görülmektedir.[1]


[1] Bahattin Yaman, Osmanlı Saray Sanatkarları 18. Yüzyılda Ehl-i Hiref, a.g.e., s.103,216,217.

Adres :
Web :
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort