Kurum Türü : Osmanlı Sanat Kurumları | Kurucusu : |
Eğitim Dili : | Kuruluş Tar : |
Ülke / Şehir : / İstanbul | Özellik : Silah Yapımı Sanatları |
Ekleyen : /2015-04-25 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Siperduzanlar - Cemâat-i Siperdûzân-ı Hâssa
Maaş defterlerine “cemâat-i siperdûzân-ı hâssa” olarak kaydedilen bu bölük Osmanlı sarayının kalkan ihtiyacını karşılamakla yükümlüydü. Diğer silah eşyaları gibi sarayda üretilen kalkanların büyük bir kısmı da törensel objeler olarak usta sanatkârların elinde değerli madenler ve kaliteli teknikler kullanılarak hazırlanmaktaydı.
En kullanışlıları sağlam ve hafif yapılanları olduğu düşünüldüğünde Osmanlı kalkanları genel olarak gergedan, fil, timsah ve öküz derisinden veya incir ve söğüt dallarından yapılmaktaydı. Özellikle sağlam bir deri üzerine öncelikle söğüt dallarının helezoni örülmesiyle sonrasında motifleri oluşturan ipek ipliklerin kaplanmasıyla hazırlanan söğüt kalkanlar usta işçiliklerin ürünüdür. Bu örneklerin orta bölümleri çelik gibi sağlam madenlerden yapılarak bu bölüm değerli taşlar ve altın kakma yöntemiyle süslenmiştir. Osmanlı sarayında çeşitli madenlerden üretilen kalkanlar da bitkisel bezemeler ve yazılar olmak üzere dönem üslubuna uygun motiflerle değerli taşlar kullanılarak süslenmekteydi. Ehl-i Hiref defterlerinde sayıları en fazla, 1624 tarihli defterde, onu bulan hassa siperduzanlarının mevcudu 18. yüzyılda iki kişi olarak sabit kalmış, bölüğün hiçbir dönemde şakirdi
olmamıştır.[1]