Cevâhirnâme.

Ahmed Bîcan'ın bilinen tek manzumesidir.

Kırk beyit civarındaki bu mesnevide yakut, elmas, zümrüt, fîrûze, akik gibi mücev­herlerin daha çok tıbbî yönden tedavi ve tesirleriyle ilgili özellikleri konu edil­miştir (eserlerinin bazı yazma nüshaları ve bunlardan basılmış olanları için bk. bibi.).

Ahmed Bîcan'ın peygamberler tarihi ile ilgili, Ravhu'l-ervâh, Ravzatü'l-ervâh veya Revvihu'l-ervâh gibi farklı okunuşlarla adı belirtilen bir eserinden de bahsedilir (TA, 1, 251; Gövsa, s. 19).

Ancak elde herhangi bir nüshası bulun­madığından bu husustaki kayıtların doğ­ruluk derecesini tesbit etmek mümkün olamıyor.

Belki de bu eser, Envârü'lâşıkin veya Müntehrî'nın peygamberler bölümünün ayrıca istinsah edilmiş şek­lidir. Nitekim Envârü'l-âşıkin'den alı­nan "Bal Tefsiri", Münteha'dan alınan "lstılâhât-ı Sûfiyye" ve "Menâzilü's-sâirîn" gibi bölümlerin müstakil bir eser olarak yazma veya matbu nüshaları bu­lunmaktadır.

Yazıcıoğlu Mehmed'in Muhammediyye'sinin tesiriyle Diyarbekirli Ahmed Mürşid'in (ö. 1760) nasihatnâme nevinden Ahmediyye isimli mes­nevisini de Ahmed Bîcan'ın eseri zanne­denler olmuşsa da bu manzume ona ait değildir.

Ahmed Bîcan'ın eserleri, hemen he­men dinî, tasavvufî ve efsanevî veya mi­tolojik karakterdedir. Bir kısım eserle­rinde kıyamet alâmetleri vb. gibi bazı konular müşterektir. Âlim ve mutasav­vıf olmakla beraber teliften çok tercü­me ve derleme nevinden mensur eser­ler yazmıştır. Ekseriya tasavvuf veya tekke edebiyatı şair ve müelliflerinde görüldüğü üzere Ahmed Bîcan da sanat gayesi gütmez. Muradı, "hakikat ve şe­riat incilerini cemeylemek, dünya ve âhiret esrarına yol bulmaktır" (Müntehâ, "Sebeb-i Telif"). "Âdem cihanda hayr ile anıla. Zîrâ ki bir gün gele, benden ve senden bir nişan kalmaya, illâ bu sözler baki kala" (a.y.) diyerek gayesinin ha­yırla yâdedilmek olduğunu belirten Ah­med Bîcan, "Yazılan birçok âsâr Arabî ve Fârisî olmakla ancak ehline zahirdi.

Bu yüzden Türkî yazdım ki herkes fay­dalansın" (a.y.) ifadesiyle tutumunu be­lirtmiş olmaktadır.

Dili, bugün de anla­yabileceğimiz bir sadelikte ve akıcılık­tadır.

İddiası olmamakla beraber seci­lere rastlamak mümkündür.

Cümleler çok kere kısadır.

Tercümeden kaynak­lanmakla birlikte asırlarca önce devrik cümlenin güzel örneklerini vermiştir.

Envârü'lâşıkîn'ı yüzyıllar boyunca halk arasında sevilerek okunagelmiş olan Ah­med Bîcan, bilhassa Türk nesir tarihi açısından ihmal edilmemesi gereken bir isimdir.