Hit (4868) K-1091

Bedai es Sanai Fi Tertib eş Şerai

Yazar Adı : el-Kasani , Alauddin Ebu Bekr b. Mesud b. Ahmed İlim Dalı : Fıkıh
Kitap Dili : Arabça Kitap Tipi :
Konusu : Sitedeki Kayıt Türleri :
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2014-05-15 Güncelleyen : Fıkıh Dersleri/2015-08-04

Bedâyiu’s-Sanâyi‘ Fî Tertîbi’ş-Şerâyi


İbn Abidîn'in (v. 1252/1836), Hanefi mezhebine ait kitaplar içerisinde benzeri bulunmayan bir eser olarak zikrettiği [1] Bedayi‘, içerik açısından klasik fıkıh eserlerindeki yönteme sahiptir.
Kitâbu’t-Tahâre ile başlayıp Kitâbu’l-Karz ile bitmektedir.
1997’de on cilt olarak basılan Beyrut baskısı esas alındığında ibadetler, muamelât ve ukûbat alanına dair altmış sekiz kitâbın eserde yer aldığı görülür.

Eserde, miras ile ilgili konular müstakil bir bölüm olarak incelenmemiş olmakla beraber müellif, miras ile ilgili meselelerden bahsederken bunları Kitâbu'l- Ferâizde ele aldığını ifade etmektedir[4]. Bu da Kitâbu'l-Ferâizin kitaba eklenmediği veya müstakil bir eser olarak yazılmış olmasına rağmen bize ulaşmadığını göstermektedir. Başka bir yerde Kitâbu ’d-Diyât'a da işaret etmekle[5] beraber, diyetler ile ilgili meseleleri Kitâbu’l-Cinâyât'ta genişçe ele almıştır.


Tertip ve metot bakımından klasik Hanefi fıkıh literatüründe önemli bir yere sahip olan eserde, aktarılan görüşler belirli bir sistem dâhilinde şöyle sıralanmıştır; önce kabul ettiği ve kuvvetli gördüğü görüşü verdikten sonra kuvvetliden zayıfa doğru bir sıralama ile diğer görüşleri vermektedir. İkinci aşamada ise bu görüşlerin delillerini, en zayıftan başlayarak en kuvvetli ve kabul ettiği görüşe doğru zikretmektedir[6].

Kâsânî (v. 587/1191), mezhep içi tartışmalar dışında İmam Malik’in (v. 179/796) görüşlerine de değinmekle beraber hemen her konuda İmam Şafiî'nin (v. 204/820) fikirlerini aktarmakta ve onunla tartışmaktadır. Ahmet b. Hanbel’i (v.241/855) Ashabu’l-Hadis olarak zikretmekte 57 ve Ashâbu’l-Hadis'in görüşlerine birkaç yerde değinmektedir 58. Bunlar dışında, Mesruk (v. 63/683), Şürayh (v. 78/697), Said b. Müseyyeb (v. 94/712), İbrahim en-Nehâî (v. 96/714), Mücahid (v. 100/718), Şa’bî (v. 103/722), Hasan-ı Basrî (v. 110/728), İbn Sîrîn (v. 110/728), Atâ’ b. Ebi Rebah (v. 114/732), Nâfi‘ (v. 117/735), Katade (v. 118/736), Mekhûl (v. 119/737), Hammâd b. Ebî Süleyman (v. 120/738), Zührî (v. 124/742), Râbiatu'r-Re'y (v. 136/753), İbn Şübrüme (v. 144/761), İbn-i Ebi Leylâ (v. 148/765), Evzâî (v. 157/774), Süfyan-ı Sevrî (v. 161/778), Süfyan b. Uyeyne (v. 198/813) gibi fakihlerin görüşlerini de zaman zaman aktarmaktadır.

Fıkhî meseleleri teferruatlı bir şekilde ele alırken bu konuların uzantısı olan kelamî tartışmaları bazen onlarca sayfa işlemektedir.
Mesela Allahın sıfatları[7] , Ehl-i Sünnet'e göre isim müsemma [8], meşietullah [9], cevher-araz [10] gibi konulara değinmekte ve uzun mülahazalarda bulunmaktadır. Yine benzer şekilde başka mezheplerin (Mutezile [11], Eşariye [12], İsna Aşeriyye [13], Kaderiye [14], Hariciler [15], Dehriyye, Zenadıka ve Ehl-i ibâha [16], Felasife [17]) görüşlerini aktarmakta ve bunlara karşı Ehl-i Sünnet'in yaklaşımını savunmaktadır [18].

Bedâi‘in Tuhfe’nin şerhi olup olmadığı hususu tartışmalıdır. Kimi bilginlere göre Tuhfe’nin şerhidir[19]. Bunda, "hocasının Tuhfe’sini şerh etti kızı ile evlendi" sözünün de etkili olmasının yanında, Kâsânî’nin (v. 587/1191), bizzat hocasının nezareti altında Tuhfe’yi yeniden kaleme almış olma ihtimalinin de bulunduğu kaydedilmektedir[20].

Ancak Bedâyi ‘ dikkatle incelendiği zaman, bunun gerek şekil ve gerekse muhteva açısından klasik şerhlere benzemediği ve her iki kitabın tertibinin de faklı olduğu görülür[21].
Eserde hocasından ziyade, İmam Muhammed'in (v. 189/805) Zâhiru'r-Rivâye eserlerini dikkate aldığı söylenebilir. Mesela Kitâbu'l-Gasb'ın başında İmam Muhammed'in (v. 189/805) gasb ve itlaf ile ilgili meseleleri bu başlık altında incelediğini ve kendisinin de konuyu bu şekilde ele alacağını ifade etmektedir[22].

Bedâyi‘ Üzerinde Yapılan Çalışmalar:

Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed er-Redînî el-Hüseynî’nin Zâdu’l- Garîbi’d-Dâyi‘ Min Bedâii’s-Sanâi‘ Fî Tertîbi’ş-Şerâi‘ isimli eseri, Bedâyi‘ üzerinde yapılmış bir ihtisar çalışmasıdır.
Bu ihtisar, 925/1519 tarihinde yazılmış olup, bir nüshası Süleymaniye Kütüphanesinde bulunmaktadır[23].
Şâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Suud el-Manastirî’nin Mücerredu’l-Bedâyi‘ Ve Mulahhasu’ş-Şerâyi‘ isimli şerhi kaynaklarda geçse de [24] bunun mevcudiyeti tespit edilememiştir [25].


[1]İbn-i Abidîn, Hâşiyetu Reddi’l-Muhtâr, I, 101.

[2]Kâsânî, Bedâyi‘, IX, 375.

[3]Kâsânî, Bedâyi‘, IV, 495; V, 528, 534, 561; VII, 324.

[4]Kâsânî, Bedâyi‘, III, 380; IV, 507, 508; V, 494; X, 497.

[5]Kâsânî, Bedâyi‘, IX, 315.

[6]Kâsânî, Bedâyi‘, II, 210-211, 454-455; III, 102; V, 464-465; VII, 380-382; X, 38-39, 113.

[7] Kâsânî, Bedâyi ‘ I, 442, 630; II, 631, 640; IX, 86.

[8] Kâsânî, Bedâyi ‘ IV, 16.

[9] Kâsânî, Bedâyi ‘ IV, 342.

[10] Kâsânî, Bedâyi ‘ V, 298.

[11] Kâsânî, Bedâyi ‘ IV, 25, 342 VI, 368; IX, 47, 139.

[12] Kâsânî, Bedâyi ‘ IV, 25.

[13] Kâsânî, Bedâyi I, 356; II, 95, 109, 116, 137, 214.

[14] Kâsânî, Bedâyi ‘ , IX, 83.

[15] Kâsânî, Bedâyi ‘ IX, 310, 354, 544, 545, 548.

[16] Kâsânî, Bedâyi ‘ VIII, 403, 434.

[17] Kâsânî, Bedâyi ‘ IX, 403.

[18] Kâsânî, Bedâyi ‘ I, 517; III, 270, 406; IV, 30, VI, 246, 368; IX, 104; X, 103

[19]Kâtip Çelebî, Keşfu’z-Zunûn, I, 230-371; Kureşî, el-Cevâhiru’l-Mudiyye, IV, 26.

[20]Kavakcı, İslam Hukukçuları, s. 125.

[21]Özel, Hanefi Fıkıh Alimleri, s. 54-55; Koca, "Kâsânî", DİA, XXIV, 531; Ünal, "Bedâiu’s-Sanai‘", DİA,

294.

[22]Kâsânî, Bedâyi‘, X, 3.

[23]Ünal, "Bedâiu’s-Sanai‘", DİA, V, 294.

[24]Kâtip Çelebî, Keşfu’z-Zunûn, I, 371.

[25]Ünal, "Bedâiu’s-Sanai‘", DİA, V, 294.

Kasanı Nın Bedayi İsimli Eserinde Kavâidin Yeri,(Yüksek Lisans Tezi),Necmettin Kızılkaya ,Danışman:Prof. Dr. İbrahim Kâfî Dönmez den alıntılanmıştır.

...
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort