İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : Kader |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2012-06-15 | Güncelleyen : Sümeyye Abacı/2023-02-02 |
Soru: Kaderde ölüm, nikah Allah’ın emrine bağlı, insanın doğduğu gün(doğumu ana rahmine düşmesi) Allah’ın emrine mi bağlı yoksa insanın iradesine mi?
el Cevab: Kader; Allah’ın olacak olan her şeyi ezelde (daha mahlukatı yaratmadan ) biliyor olmasıdır.
Mahlukat cahilce değil bilerek yaratılmıştır.
Arş ve levh-i mahfuz yaratılınca levhi mahfuza yaratılacak olan bütün mahlukatın nasıl yaratılacakları ve hayatlarında başlarına neler geleceği hiçbir anı ihmal edilmeden yazılmıştır. Buna da kaderlerin levhi mahfuza yazılması diyoruz.
Levhi mahfuza yazılan kader, istiğfar(tevbe), dua, sadaka, sılai rahim gibi salih amellerle değişebilir niteliktedir.(Bunu konu ile ilgili (naslardan) rivayetlerden anlıyoruz. Bir kul şu amelleri yaparsa imtihan edileceği şu bela ondan kaldırılacaktır. Bir kul şu ameli işlerse rızkı daraltılacaktır gibi... Bu şekilde yazılı olan kader değerleri değişir. Diğerleri yazılı olduğu gibi gerçekleşir.
Allah’ın ezeli ilminde ise hangisinin gerçekleşeceği konusunda bir değişme olmaz.
İnsanın anne rahmine düşmesi Allah’ın hem emrine hem iradesine hem verdiği istitaate ( güç yetirmeye) bağlı olarak gerçekleşir.
İlim irade kudret sıfatlarına literatürde ''sıfatu't te'sir'' denilir.