İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : Sümeyye Abacı/2020-06-14 | Güncelleyen : Sümeyye Abacı/2020-07-12 |
Soru: Nişan esnasında yüzük kesilirken kız kayınbabasının elini öpebilir mi veya damat kayınvalidesinin elini? Sonra kadın kocasının amcası ve dayısının elini öpebilir mi, aynı şekilde adam, gelinin yengesinin elini? Bunların kaynakçalarına nereden ulaşabilirim? Bayram seyran veya herhangi bir zamanda kız, babasının amcasını veya annesinin dayısının amcasının elini öpebilir mi?
el Cevap: El öpme adeti dini değildir.
Eşlerin karşılıklı anne babalarının ellerini öpmesi ilkemizde yaygın bir adettir. Ayet kapsamında mahrem olduklarından ellerinin öpülmesi mübahtır.
Konu hakkında tokalaşmak ve hükmü ile hürmeti musahara (yakın akrabalar ile temas sebebiyle eşlerin birbirlerine haram hale gelmeleri) ile alakalı cevapları inceleyiniz.
Mülahaza: Mustafa Özkan
Bu "hürmeti müsahara" mevzusuna daha önce cevap vermiştiniz, bende okudum yararlandım ama bazen çok küçük ayrıntıları anlayamadığımızdan konuyu yanlış anlamış oluyoruz, bu üstteki cevaba göre damat (veya gelin) kayınvalidesinin elini öperken ne olması gerekiyor ki "hürmet-i müsahara" oluşsun?
el Cevab: Eşlerin birbirlerinin anne babalarının ellerini öpmeleri sebebiyle hürmeti musahara oluşmaz. (Endişesi ve vesvesesi çok insanlar bu tür cümleleri duyup gereksiz bir hassasiyet oluşturuyorlar.)
Tesettüre haremlik selamlığa haramlar, helaller ve mekruhlara riayet edilince bu durum ancak hastalar arasında ortaya çıkabilir.
Bir kadın kocasının dışındaki insanların yanında islam edeplerini uygulayınca bu yeterlidir.
İlmihal kitaplarındaki genellemeler ihtiyat için yazılmış olduğundan o cümleleri fıkhi altyapısı ile değerlendirmeyen bazı insanlar vaizler bu genellemeleri esas alıp yanlış hükümler veriyorlar.
1. sorum: Nişanlı olup dini nikah kıymamış birinin, nişanlısının annesinin elini öpmesinde herhangi bir problem var mı?
Açıkçası şöyle kısaca durumu anlatsam hoş olur.
Ben nişanlıyım. Dini nikah kıymadık daha. Kaynanam oğlu olmadığı için beni oğlu gibi görür. Beni öper elini öptürür bunda sakınca var mıdır? Aynı şekilde nişanlımın babamın elini öpmesinde babamın ona gerçekten kızı gibi muamele etmesinde problem var mıdır?
2. sorum: Komşumuzun damat adayı aleviymiş evlenmesinde sıkıntı var mıdır? Büyük islam ilmihalinde olması lazım Allahualem diyor ki kızılbaş ise kız verilmez gibi bir söylem mevcuttu.
el Cevab:
Cevap 1: Problem vardır. Henüz hürmeti musahara oluşmadığından tokalaşma hükümleri geçerlidir. Dini nikah kıyıldıktan sonra mübahtır. El öpmek adettir. El öpmeseniz de olur.
Cevap 2: Alevilere kız verilmez kız alınmaz anlayışı ve bu çerçevede fetvalar veren ilim adamları vardır.
NŞA da Aleviler müslümandır. Kız alınıp verilmesi mübahtır.
Kız alırken dindar olmasına kız verirken dindar olmasına önem vermek efendimizin emridir.
1. mülahaza: Bir erkeğin bir sebeple eşinin annesine veya bir kadının bir sebeple eşinin babasına içinde şehvet belirmesi gibi arızi bir durum oluşacak şekilde kadın ya da erkek zayıf iradeli iseler. El öpmek vs. gibi selamlaşma veya benzer ortamlarda bulunmaktan uzak durmaları gerekir.
Hürmeti musahara durumunun oluşması ile alakalı sayfalar dolusu detay vardır. Daha önce değinmiştik.
2. mülahaza: Kendilerini alevi diye isimlendiren insanımız arasında şeytana tapanlar, kadının avretine tapan Nusayriler vs. fraksiyonlar vardır. Allah inancı islam dairesi dışında olanlarla evlenilmez. Kız verilmez kız alınmaz.